Stefan Duchateau

“Indien de bevolking zou begrijpen hoe het bankwezen in mekaar zit en hoe monetaire politiek werkt, dan zou er onmiddellijk een revolutie uitbreken”.  Aan het woord is Henry Ford, die bij deze uitspraak verwees naar de situatie vlak voor en tijdens de Grote Depressie. Destijds ongetwijfeld terecht maar in de huidige omstandigheden is deze kritiek wellicht minder van toepassing. Alleszins toch niet wat betreft de inspanningen van de monetaire instanties die met moed en doortastendheid de negatieve economische gevolgen van de pandemie met alle beschikbare middelen en instrumenten hebben bestreden. Maar dit succes heeft een voorspelbare keerzijde. Economische stimuli op deze schaal, in combinatie met ongeremde geldcreatie, veroorzaken onvermijdelijk opwaartse druk op het algemene prijspeil. Op zich is dat een relatief lage kostprijs want het alternatief, namelijk niets doen en het geheel bij het uitbreken van de pandemie in februari 2020 aan zijn lot overlaten, zou een zware economische recessie en een diepe bankencrisis hebben uitgelokt die op hun beurt systemische risico’s zouden hebben veroorzaakt [*1]. Dat is een ondraaglijke last die de wereldeconomie een fatale slag zou hebben toegediend, temeer omdat de economische wonden van de crisis van 2008 en 2011 (zeker in Europa) nog lang niet geheeld waren.
Lees meer…

Michel Klompmaker

We spraken onlangs met de inmiddels gepensioneerde bankier Rob Wijman, die het afgelopen jaar zijn eerste boek schreef, niet toevallig over het vak dat hij tientallen jaren heeft uitgeoefend. Rob is een ervaren manager geweest bij een grote internationaal opererende Nederlandse bank, verantwoordelijk als Global Head voor restructuring en recovery. Inmiddels is hij de trotse auteur van het boek getiteld Heavy Weather Banking, met als ondertitel Corporate Debt Restructuring in Times of Crisis. Wijman is er niet gerust op en stelt dat de westerse bankwereld onvoldoende voorbereid is op de problemen die een nieuwe financiële crisis zal veroorzaken. We spraken met hem in het Nederlands over zijn Engelstalige boek.   Lees meer…

Op 1 januari 2022 zal het twintig jaar geleden zijn dat de eerste eurobiljetten uit de geldautomaten en over de toonbank gingen. De Nationale Bank van België  besteedt uiteraard uitgebreid aandacht aan de 20ste verjaardag van de Europese eenheidsmunt. Achter de euro gaan heel wat cijfers schuil. De Nationale Bank van België (NBB) doet een poging om 20 markante cijfers met ons te delen. Toen de euro in januari 2001 betaalkracht kreeg, werden er in België 550 miljoen eurobiljetten in omloop gebracht en bijna 2 miljard muntstukken. Een NBB-team onder leiding van de toenmalige commissaris-generaal voor de euro en latere Nationale Bank-gouverneur Jan Smets leidde deze gigantische logistieke operatie in goede banen.
Lees meer…

De Europese Centrale Bank (ECB) heeft onlangs de resultaten van de stresstest van 2021 gepubliceerd. Daaruit blijkt dat het bankenstelsel in het eurogebied bestand is tegen ongunstige economische ontwikkelingen. De tier 1-kernkapitaalratio (Common Equity Tier 1 – CET1-ratio) van de 89 banken in de stresstest zou met gemiddeld 5,2 procentpunt dalen van 15,1% naar 9,9% als ze te maken zouden krijgen met een stressperiode van drie jaar die wordt gekenmerkt door lastige macro-economische omstandigheden. De CET1-ratio is een essentiële maatstaf voor de financiële gezondheid van een bank. De 89 banken uit het rapport vallen allemaal onder het toezicht van de ECB. De groep bestaat uit 38 banken uit het eurogebied die deel uitmaken van de EU-brede stresstest onder leiding van de Europese Bankautoriteit (EBA), naast nog 51 middelgrote banken in het eurogebied. Samen vertegenwoordigen ze iets meer dan 75% van de totale bankactiva in het eurogebied.
Lees meer…

Hans Timmerman

In April 2021 publiceerde PWC de ‘Quick scan vergelijking governance digitale overheid’ waarin de digitalisering bij de Nederlandse overheid werd vergeleken met die bij Denemarken, een koploper in de ‘OECD Digital Government Index’. Reden voor dit onderzoek was bestuderen waarom de Deense overheid op digitaliseringsgebied zaken beter op orde heeft en het ook nog eens een stuk goedkoper heeft gerealiseerd. Zoals Computable al in een artikel over dit rapport schreef, is een belangrijk verschil met Nederland dat Denemarken een centraal aangestuurd digitaliseringsmodel heeft met strikte regie, duidelijke kaders en een helder overlegmodel waarin ook private partijen participeren. De Nederlandse governance van de digitale overheid is decentraal gegroeid en altijd gericht is geweest op gezamenlijke consensus. In tegenstelling tot Denemarken waar de governance van de digitale overheid vanaf het begin centraal is aangepakt; met duidelijke kaderstelling voor overige casu quo lagere overheidsinstellingen. Uit het onderzoek blijkt dat centraal sturen op hoofdlijnen, inclusief duidelijke kadertelling met strikte regie en budgetdoelstellingen, wérkt. Lees meer…

Stefan Duchateau

Enkel van het eerste zijn we zeker. Het eerste halfjaar van 2021 is zo snel voorbijgeflitst dat we niet de gelegenheid hadden om aan alle hoogst interessante economische en financiële ontwikkelingen de nodige aandacht te geven. De conjunctuurindicatoren lieten in de eerste zes maanden van 2021 in de VS en Europa een ongeziene opleving optekenen, wat zich vertaalde in exponentieel toegenomen groeiverwachtingen van de bedrijfsresultaten aan beide kanten van de Atlantische Oceaan. Vooral de Europese industriële vooruitzichten nemen hierbij een hoge vlucht. Het Chinese conjunctuurbeeld oogt echter al maanden aandoenlijk zwak met een terugval in de groeivoet van zowel de industriële- als dienstengerelateerde activiteiten. De recentste cijfers wijzen op een verwachte jaargroei van het Chinese BBP van ‘slechts’ 6 %. Naar Chinese normen is dit erg matig, zeker in het licht van de omvangrijke maatregelen die sinds de uitbraak van de pandemie zijn genomen. Misschien is dit een ongewenst gevolg van de sterke yuan-wisselkoers zowel ten opzichte van de US-dollar als van de euro? Of begint het demografische verval nu al zijn tol te eisen? Dit (onverwachte) scenario was alleszins in 2021 de aanleiding tot een belangrijke terugval van de Chinese beurskoersen. Wat de redenen voor de economische vertraging ook mogen zijn, de Chinese overheid blijft niet bij de pakken zitten en ziet zich verplicht om – na een pauze van meer dan een jaar – de reserveverplichtingen van de banken opnieuw te verlagen. Hierdoor kunnen Chinese financiële instellingen (veel) meer kredieten verstrekken. In combinatie met lagere financieringskosten probeert men een vlottere kredietverstrekking aan bedrijven en consumenten te bekomen in een vernieuwde poging om de Chinese industrie en dienstensectoren te vitaliseren.
Lees meer…

De economie van de EU zal in 2021 groeien met 4,2 % en in 2022 met 4,4 %. De economie van de eurozone zou dit jaar met 4,3 % groeien en volgend jaar met 4,4 %. Daarmee zijn de groeivooruitzichten aanzienlijk beter dan in de economische winterprognoses 2021 die de Commissie in februari had voorspeld. De groeicijfers zullen nog steeds verschillen tussen de EU-lidstaten, maar tegen het einde van 2022 zou de economie in alle lidstaten weer het niveau van voor de crisis moeten bereiken. Naarmate de vaccinatiegraad stijgt en de inperkingsmaatregelen versoepelen, kan de economische groei weer aantrekken. De coronapandemie was /is een schok van historische omvang. In 2020 is de economie van de EU met 6,1% gekrompen en die van de eurozone met 6,6 %. De heropleving van de Europese economie, die vorige zomer op gang kwam, stagneerde in het vierde trimester van 2020 en het eerste trimester van 2021, toen nieuwe volksgezondheidsmaatregelen werden ingevoerd om het stijgende aantal gevallen van COVID-19 in te dammen. Maar naarmate de vaccinatiegraad stijgt en de beperkingen versoepeld worden, zullen de economieën van de EU en de eurozone naar verwachting een sterk herstel kennen.  Lees meer…

Het KCAF (Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek) heeft onlangs haar manifest gepubliceerd. Zoals bekend is het KCAF in Nederland het centrum dat al jarenlang onderzoek doet en adviezen geeft op het gebied van funderingsschade en de verzakking van onroerend goed. Ondertussen wordt er in Nederland volop gesproken wordt over de bouw van extra woningen, maar er dreigt een aanzienlijk deel van de bestaande woningvoorraad te bezwijken door schade aan de funderingen. De schattingen lopen op richting 1 miljoen kwetsbare woningen. De aanpak van de funderingsproblematiek komt echter niet van de grond. Vandaar dat het KCAF de nieuwe regering op om niet langer weg te kijken van deze ramp in slow motion maar de funderingsaanpak aan te grijpen als kans voor behoud van de bestaande woningvoorraad, inclusief erfgoed, en de toekomstbestendigheid ervan.  Lees meer…

Geert Haisma

Enkele weken geleden is het Global Risk Report van het World Economic Forum verschenen met daarin de actuele belangrijke risico’s. Ik wil graag stilstaan bij de belangrijkste highlights, geclusterd per thema en tijdshorizon waarin wordt verwacht dat de impact van deze risico’s zich serieus gaan voordoen. Zo is er als toprisico binnen één jaar nog steeds met stip op nummer 1 vanaf een lage plaats in de ranking binnengekomen de infectieziekten. Nu is de coronapandemie al lang geen risico meer, maar een realiteit. Wat nog wel als toprisico wordt aangemerkt is de ontwikkeling van diverse varianten en supervarianten waar ons huidige vaccin niet voor werkt en wat kan leiden tot een vierde of vijfde golf. Er kan natuurlijk ook naast Covid een ander virus ontstaan met een grote impact op de samenleving. Dat laatste is het grootste risico binnen één jaar. Ik bespreek hierna respectievelijk de impact binnen twee, drie tot vijf jaar en vijf tot tien jaar.
Lees meer…