Stefan Duchateau
Vanzelfsprekend menen we dit niet echt. Maar toch … We herinneren ons geen geopolitieke conflicten die zolang aansleepten als het handelsconflict tussen de VS en China en (een deel van) het Verenigd Koninkrijk met de rest van Europa. Dat Groot-Brittannië ooit in een uitzichtloze anarchie zou verzeilen, wist ene J. Rotten ons overigens meer dan 40 jaar geleden al te voorspellen. Het vreemde aan deze zaak blijft voor ons dat de financiële markten, die toch niet bepaald gekend staan om hun begrip en geduld, met ijzingwekkende kalmte de evolutie op het Britse eiland gadeslaan. Is het omdat niemand een no deal Brexit scenario ernstig neemt? Uit de koersontwikkeling van het Britse pond en de aandelen- en optieprijzen blijkt alleszins dat als uitgangspunt wordt genomen dat er een redelijke kans bestaat op een nieuw uitstel, gemotiveerd op basis van aan te kondigen verkiezingen, die de nieuwe premier dan ofwel een meerderheidsmandaat geven om op evenwichtige wijze te onderhandelen met de EU, of dat er een nieuw referendum kan worden uitgeschreven. Hopelijk wordt er deze keer ingebouwd dat in iedere deelstaat van het Verenigd Koninkrijk een meerderheid moet worden bereikt voor een Brexit, anders zijn we niet eens zo zeker van uitslag.
Het Engelse kiezerspubliek is immers erg vatbaar voor simplistische nationalistische kreten waarmee een ver en roemrijk verleden wordt opgeroepen en een typisch superioriteitsgevoel wordt aangewakkerd. Zo typisch dat het Engelse woord hiervoor niet kan vertaald worden: Jingoïsme.
Het beruchte back stop probleem dat zich stelt aan de Noord-Ierse grens zou overigens allang zijn opgelost door iedere doordeweekse Belgische loodgieter-politicus. Het kan niet anders dan dat deze onzekerheid zwaar weegt op de Europese economieën, maar ook zonder het Brexit-probleem zou de industrie in de EU zeer sterk onder druk zijn komen te staan. De combinatie van de geopolitieke onzekerheid met de Europese besluiteloosheid om maatregelen te nemen om de economische impasse te doorbreken met een gepast investeringsbeleid, laten Europa verder wegzakken in het drijfzand dat werd veroorzaakt door de Europese banken.
Deze wegen nog steeds veel te veel op de Europese economie. In vergelijking met de VS weegt de Europese banksector viermaal zo zwaar op het BBP. De krampachtige houding van de bancaire regelgever, die kost wat kost een herhaling van 2008 wil vermijden, heeft daarom een veel diepere impact in Europa. De hoge kostprijs is intussen goed gekend: een volledig stilstand van de Europese economie. Dit gebeurt overigens zonder dat de genomen maatregelen enige garantie bieden dat hiermee een nieuwe financiële crisis uitgesloten is. De huidige maatregelen bekampen immers enkel de toenmalige situatie. Momenteel stellen zich heel andere problemen.
Van de moedige maar sterk bekritiseerde monetaire politiek van ECB-voorzitter Draghi kan men nu enkel nog verwachten dat ze de EU ervan kan weerhouden om niet nog verder te verslechteren. De rest moet komen van overheden met doelgerichte investeringen, mits een uitbouw van budgettaire tekorten. Maar ook dat is niet zonder gevaar want het loslaten van de huidige budgettaire discipline kan opnieuw een eurozone crisis aanwakkeren. Nog gevaarlijker dan een bankencrisis.
De auteur Stefan Duchateau is professor risk management en tevens blogger op het Risk & Compliance Platform Europe.
