Vlamingen gebruiken gemeenschapsmunt

Complementaire munten zijn aan een stevige opmars bezig. Ze circuleren naast de euro en worden gebruikt in specifieke regio’s, voor sociale of ecologische projecten. Al 108.000 Vlamingen betalen met zo’n munt en ook in Wallonië zijn er al een tiental complementaire munten. Om het concept nog verder te laten groeien, verenigen een aantal organisatoren van complementaire munten in Vlaanderen en Brussel zich op initiatief van Fairfin in een overkoepelende vereniging zonder winstoogmerk (vzw): Muntuit.

Wie alternatieve munt zegt, denkt in de eerste plaats aan de bitcoin: de digitale munt waarmee je op het Internet kan betalen en die vooral met zijn waardestijgingen in het nieuws komt. Maar er zijn veel alternatieve munten in omloop, die op lokaal niveau veel méér impact hebben dan de bekendste variant. In Gent zijn er de Torekes, die gebruikt worden voor sociale dienstverlening in de Rabot-wijk. In Limburg is er de ‘e-portemonnee’, die je ‘vult’ door onder meer goed te sorteren en weer kan besteden voor bijvoorbeeld de aankoop van huisvuilzakken en trein- of filmtickets.
Complementaire munten op het punt van doorbraak met komst van eigen koepel
Vijf van dergelijke initiatieven groeperen zich nu in een vzw, Muntuit. Bedoeling is om andere initiatiefnemers te ondersteunen als zij een eigen munt in het leven willen roepen. Want bij zo’n lancering duiken telkens dezelfde moeilijkheden en praktische bezwaren op. De koepel kan helpen om die uit de weg te ruimen. De doelstelling van een gemeenschapsmunt is duidelijk: de sociale cohesie en de ecologische duurzaamheid vergroten. Het is perfect complementair aan de euro: het moedigt de korte keten en dus de nauwe relatie tussen handelaar en consument aan, brengt de buren met elkaar in contact, verankert lokale ondernemingen. Vaak is het ook mogelijk de brug te slaan met publieke dienstverlening, buurtwerking of milieuzorg.
Muriel Van Gompel, Triodos Bank, een van de partners van Muntuit vzw.: “In een organisatie waar geëxperimenteerd wordt met nieuwe samenwerkingsmodellen is de vraag naar community munten erg pertinent. Een munt die de gemeenschap versterkt, waardoor de gelijkheid tussen mensen vergroot en experimentele en minder grijpbare resultaten stabiele ondersteuning krijgen, dat is alvast een goede reden om een netwerk voor gemeenschapsmunten alle groeikansen te geven. Timelab biedt voorbeelden van nieuwe systemen aan de hand van tijd, ruimte en reflectie voor een samenleving in beweging.”
Evi Swinnen, Timelab: “De organisatie Fairfin ondersteunde al enkele jaren dit soort projecten, maar nu gaat Muntuit op eigen benen staan. De vzw wordt maandag 29 mei officieel boven de doopvont gehouden. Geïnteresseerden zijn welkom vanaf 18 uur 30 in het kantoor van Triodos Bank in Gent (Steendam 8).
De avond loopt verder in met om 20 uur het onderwerp Campo Gent, waar een succesvolle gemeenschapsmunt in Sardinië wordt voorgesteld. “De Sardex, icoon van een nieuwe economie” is een Bank2Basics-lezing in samenwerking met  Oikos en Muntuit door Henk van Arkel, oprichter en CEO van de Social Trade Organisation. Michel Bauwens, oprichter P2P-foundation, reageert op het verhaal en maakt de brug naar zijn opdracht rond Gent als “commonsstad” van de toekomst.
De vijf munten op een rij die al lid zijn van Muntuit: Buurtijd, Torekes, Pluimen, UitPas, e-portemonnee (binnenkort “LimbU”). Andere gemeenschapsmunten in Vlaanderen zijn oonder andere Troeven, Buurtpensioen, SIF, A-kaart, Zetjes.
De stichtende organisaties van Muntuit vzw zijn Buurtijd (Posthof), Cder, FairFin, Netwerk Bewust Verbruiken, Samenlevingsopbouw Gent, Timelab, Triodos Bank, Uitmuntend Limburg en Uitpas (Cultuurnet).