Rabobank hanteerde mogelijk discriminerende criteria bij het identificeren van mogelijke financiering van terrorisme in klanttransacties, zo blijkt uit een intern document uit 2017 dat in handen is van het radioprogramma Argos.
Het document beschrijft transacties die nader onderzocht moesten worden, zoals de aanschaf van visa voor Turkije, islamitische kleding en donaties aan religieuze stichtingen of boekhandels. Marieke de Goede, hoogleraar politicologie, waarschuwde dat de criteria te ruim waren. “Je zou denken dat transactiemonitoring uitgaat van abnormale patronen. Maar hier staan dingen op de lijst die eigenlijk helemaal niet abnormaal zijn.”
Uit het document, getiteld “Best Practices / Red Flags”, blijkt dat Rabobank-medewerkers werden geïnstrueerd om indicatoren te herkennen die mogelijk wezen op terroristische activiteiten. De richtlijnen waren bedoeld om zowel personen die naar Syrië reisden als zogenaamde grassroots-terroristen te detecteren. Op basis van de Nederlandse anti-witwas- en anti-terrorismewetgeving (Wwft) zijn banken verplicht om transacties te monitoren op mogelijke illegale activiteiten. De Nederlandsche Bank (DNB) ziet toe op de naleving en verplicht financiële instellingen om transactiemonitoringsystemen te implementeren.
Deze geautomatiseerde systemen analyseren klanttransacties om verdachte patronen te signaleren. Wanneer een transactie wordt gemarkeerd, beoordeelt een bankmedewerker deze en kan eventueel een melding maken bij de Nederlandse Financial Intelligence Unit (FIU). Daarnaast kunnen medewerkers het risicoprofiel van een klant aanpassen, wat ertoe kan leiden dat transacties worden bevroren of accounts worden beëindigd.
Hoewel DNB richtlijnen verstrekt over risicofactoren, bepalen banken hun eigen criteria, die vertrouwelijk blijven. Rabobank geeft aan deze indicatoren niet openbaar te maken om criminelen geen voordeel te geven. Deze geheimhouding maakt het voor klanten echter lastig om zich te verweren tegen beperkingen op hun accounts.
De bank stelt dat het document de veiligheidscontext van 2017 weerspiegelde, een periode waarin buitenlandse strijders een relatief nieuw fenomeen waren en autoriteiten en banken naar manieren zochten om de financiering van ISIS te voorkomen. Rabobank benadrukt haar toewijding aan inclusiviteit en non-discriminatie en stelt dat iedereen zich welkom moet voelen binnen de organisatie.
Volgens Rabobank was het document gebaseerd op een beperkt aantal bevestigde gevallen van terrorismefinanciering. Een kleine groep medewerkers identificeerde mogelijke indicatoren, waarvan een groot deel aansloot bij nationale en internationale richtlijnen. Het document werd uitsluitend gebruikt voor de training van een gespecialiseerd onderzoeksteam dat zich bezighield met potentieel ongebruikelijke transacties en maakte geen deel uit van het standaardbeleid voor transactiemonitoring. In het originele document werd echter niet expliciet vermeld dat het een beperkte toepassing had. In plaats daarvan werden de indicatoren beschreven als klassieke patronen.
