Verschillende experts, bedrijven en politieke partijen, waaronder GroenLinks-PvdA, D66, en SP hebben felle kritiek geuit op de voorgestelde Europese CSAM-verordening, ook wel bekend als de surveillancewet. De wet, een initiatief van de Hongaarse regering, is bedoeld om online kindermisbruik te bestrijden, maar volgens de critici schiet de verordening op alle fronten tekort en brengt het de privacy en veiligheid van alle Europeanen in gevaar.
In een brandbrief aan het kabinet uiten de ondertekenaars, waaronder experts op het gebied van cybersecurity, internetproviders, digitale rechtenorganisaties en hoogleraren, hun ernstige zorgen over de verordening. Zij stellen dat de wet “buiten proportie, onduidelijk en onveilig” is. Volgens hen is de technologie waarop de wet is gebaseerd, client-side scanning, een onbetrouwbare manier om encryptie te omzeilen en kan leiden tot onschuldige mensen die ten onrechte worden verdacht.
Een belangrijk punt van kritiek is dat de verordening alle communicatie-apps verplicht om software te installeren die alle foto’s van gebruikers scant, zelfs voordat ze verzonden worden. Dit wordt gezien als een ernstige inbreuk op de privacy, vergelijkbaar met “een politieagent in elke slaapkamer”. Bovendien is het onduidelijk hoe deze technologie zal werken met versleuteling, die juist dient om de privacy van gebruikers te beschermen.
Experts waarschuwen dat de massale surveillance die de wet mogelijk maakt, zal leiden tot een “onveiligere digitale wereld”. Criminelen zullen simpelweg hun toevlucht nemen tot andere kanalen die niet worden gecontroleerd, terwijl onschuldige burgers blootgesteld worden aan onnodige controle en mogelijke fouten. De brief benadrukt de bezorgdheid over de praktische haalbaarheid van de voorgestelde wet. Experts stellen dat de technologie die nodig is voor de scans, met name voor het identificeren van “onbekend” materiaal, nog steeds erg onduidelijk is. De bezorgdheid over client-side scanning werd ook gedeeld door de Juridische Dienst die de Raad van Europa adviseert. Zij noemden het een “buitenproportionele beperking van grondrechten” en “grote juridische onzekerheid”.
De ondertekenaars dringen er bij het kabinet op aan om “ondubbelzinnig tegen de surveillancewet te stemmen” tijdens de stemming in de JBZ-raad (Raad Justitie en Binnenlandse Zaken) op 11 oktober. Zij benadrukken dat Nederland een sleutelrol kan spelen in de Europese besluitvorming en pleiten voor een geheel nieuw voorstel dat zich richt op effectieve en privacy-vriendelijke maatregelen ter bestrijding van online kindermisbruik. De brief wijst erop dat Nederland reeds effectieve methoden heeft om online kindermisbruik te bestrijden, met onafhankelijke autoriteiten, goede samenwerking en een laagdrempelig meldsysteem. De ondertekenaars pleiten voor een Europese aanpak die deze sterke punten benut.
C. de Vries Reageren
Ik vrees dat dit beleid, niet voor niets door Hongarije voorgesteld, ook de basis zal zijn voor de uitholling van de rechtstaat. In te veel landen van onze wereld, werken de staatsleiders eraan om de rechterlijke macht aan zich ondergeschikt te maken, hun macht voor langer dan de toegestane termijn te verlengen, op alle belangrijke functies op ministeries en (semi-)overheid instellingen hun mannetjes/vrouwtjes te hebben zitten, crisissen op te roepen (herhaling is de kracht van de reclame) die er niet zijn of veel genuanceerder behandeld dienen te worden en media/ICT onder eigen controle te krijgen.
Dit lijkt allemaal heel erg op de 30-tiger jaren van de vorige eeuw en speelt niet alleen ver van onze bed af.