Afgelopen donderdag op 1 december jongstleden sprak de nieuwe voorzitter van de VCO, Michelle Fisser, tijdens het Behavioral Risk Congres bij EY in Amsterdam in het kort even voor de camera met de voorzitter van het Huis voor Klokkenluiders, de heer Wilbert Tomesen in  het kader van de Week van de Integriteit. Niet geheel toevallig was het onderwerp van het zesde Behavioral Risk Congres ook integriteit en daar verzorgde Wilbert Tomesen de introductie van het Grote Integriteitsdebat. Lees meer…

De Nederlandsche Bank (DNB) heeft als gevolg van de ingestelde sanctiemaatregelen tegen Rusland en Belarus sinds eind februari van dit jaar veel sanctiemeldingen ontvangen. Daarnaast voert DNB momenteel onderzoeken uit naar de naleving van sanctieregelgeving en de meldplicht. Hierin kijkt DNB ook naar de invulling van de meldplicht door instellingen. DNB geeft hierbij de nadere toelichting op de reikwijdte van de meldplicht in de zin van artikel 3 Regeling toezicht Sanctiewet 1977 (‘RtSw’). Lees meer…

Hans Timmerman

Afgelopen maanden hoor je veel over ‘programmeerbaar geld’. Geld waar je kenmerken aan kunt geven om te bepalen wat je wel en niet met dat ‘geld’ kunt doen. Hetzelfde als een boekenbon of drankmuntjes die je voor specifieke toepassingen kunt inwisselen. Programmeerbaar geld kun je allerlei eigenschappen meegeven die de ‘uitgever’ van dat geld aan het gebruik wil koppelen. Bijvoorbeeld als je het snel uitgeeft, krijg je een bonus, of omgekeerd als je het juist enige tijd bewaard. Hierdoor kun je als uitgever van zo’n munt het ‘betaalgedrag’ van de houders van dat digitale geld beïnvloeden of zelfs sturen en controleren. China ‘experimenteert’ sinds 2014 met een digitale Yuan: programmeerbaar geld dat de staat beheert. Door een vervaldatum op te nemen, moet je het voor een bepaald moment uitgeven. Door bij elke betaling ‘automatisch’ belasting te incasseren, wordt belastingheffing eenvoudig. Maar ook spaargeld, erfenissen en ander bezit komt binnen handbereik van de overheid. Je kunt kinderbijslag bijvoorbeeld alleen maar uitgeven aan kinderspullen. Zorgtoeslag mag alleen bij bepaalde zorgaanbieders te besteden. Of bij het zakgeld van je kinderen kun je als ouder bepalen welk deel in snoep mag worden omgezet.  Lees meer…

We komen uit een lange periode met lage inflatie. Tussen 2011 en midden 2021 lag de inflatie in het eurogebied met een gemiddelde van 1,2% beneden de ECB prijsstabiliteitsdoelstelling van 2%. Het monetaire beleid van de ECB was daarom lange tijd zeer ruim, ook om zelfversterkende effecten via dalende inflatieverwachtingen en deflatie te voorkomen. Vervolgens is de inflatie door diverse oorzaken sterk opgelopen. Vanaf de eerste helft van 2021 leidden Covid-lockdowns tot tekorten aan productiemiddelen zoals computerchips en tot hoge kosten voor containervervoer. Dit leidde tot prijsstijgingen die vanaf de zomer van 2021 ook consumenten direct raakten. Eind 2021 begonnen de energieprijzen op te lopen. De inflatie kreeg een extra zet door de heropening van de economie begin 2022, waardoor de vraag naar goederen en vooral diensten sterker herstelde dan het aanbod kon bijbenen. Door de Russische inval in Oekraïne rees vervolgens de gasprijs in Europa de pan uit en gingen voedselprijzen sterk omhoog. Deze factoren hebben elkaar snel opgevolgd en houden langer aan dan gedacht. De inflatie blijft daardoor langer hoog en heeft zich geleidelijk verbreed van energie naar voeding, industriële goederen en diensten. De inflatie in Nederland is inmiddels opgelopen tot 16,8% (in het eurogebied: 10,6%) in oktober. De prijsstijgingen van energie en voeding vallen het meest op.
Lees meer…

De Europese Commissie heeft de geplande overname van LeasePlan door ALD goedgekeurd op grond van de EU-concentratieverordening. De goedkeuring is afhankelijk gesteld van de volledige naleving van de door ALD aangeboden toezeggingen. ALD en LeasePlan zijn leidende aanbieders van operationele lease- en daarmee verband houdende diensten in de Europese Economische Ruimte (“EER”). Zij concurreren onder meer bij het verlenen van operationele leasediensten aan grote zakelijke klanten die doorgaans meerdere voertuigen in verschillende EER-landen nodig hebben. In een operationeel leasecontract is het in de regel de verhuurder die de aan de eigendom van het voertuig verbonden risico’s draagt. De Commissie vreesde dat de transactie, zoals oorspronkelijk aangemeld, de concurrentie op de markten voor operationele leasing in Tsjechië, Finland, Ierland, Luxemburg, Noorwegen en Portugal aanzienlijk zou hebben beperkt.
Lees meer…

Wilbert Tomesen

Wetgeving die de positie van melders van misstanden en het meldklimaat in Nederland versterkt is van groot belang. Die wetgeving moet helder en uitvoerbaar zijn en kunnen worden gehandhaafd. Door de EU-richtlijn inzake de bescherming van personen die inbreuken melden op het Unierecht (EU-richtlijn) wordt de Wet Huis voor klokkenluiders (WHvk) op dit moment gewijzigd in de Wet bescherming klokkenluiders (Wbk). De Wbk is, ten opzichte van de WHvK, op sommige punten zeker een stap in de goede richting. Door de uitbreiding van de groep beschermden, bijvoorbeeld, of door meer verplichtingen voor werkgevers, door omkering van de bewijslast in rechtszaken, het verbod op zwijgbedingen en opname in de wet van de preventie taak van het Huis. Maar het is niet niets wat de nieuwe wet mist: over naleving en handhaving is nauwelijks iets geregeld en in de langverbeide daadwerkelijke steun voor melders van misstanden wordt niet voorzien. De integriteitsbevorderende (preventie) werkzaamheden van het Huis komen er bovendien in de conceptwet bekaaid van af. Het Huis is bij uitstek uitvoerder van de WHvk en straks van de Wbk, de wet die moet bijdragen aan de bescherming van personen die (namens en voor de samenleving) misstanden melden. Er zijn effectieve instrumenten nodig om de doelstellingen van de wet te realiseren en de verplichtingen uit de wet, zo nodig, af te dwingen. Die doelstellingen en die verplichtingen zijn immers belangrijk – zó belangrijk, dat ze in een wet worden vastgelegd – en kunnen niet vrijblijvend zijn. 
Lees meer…

Lode De Waele

Over de drijfveren van integriteit is ondertussen steeds meer bekend. Zeer vaak focust onderzoek echter op het analyseren van bepaalde persoonlijkheidsfactoren die maken of bepaalde personen meer, dan wel minder integriteit vertonen in fraudegevoelige situaties. Over de impact van de context waarin organisaties werkzaam zijn, is echter minder bekend. Nochtans is dit belangrijk, want een beter inzicht in de achterliggende drijfveren van integriteit maakt een meer doelgericht integriteitsbeleid mogelijk. Doordat de doelstellingen van private en publieke organisaties onderling vaak zeer sterk verschillen, net als de administratieve cultuur waarin ze actief zijn, is het aanneembaar dat de context waarbinnen organisaties actief zijn, ook effect heeft op de integriteit van medewerkers. Lees meer…