Photo: Hoofdkantoor Credit Suisse in Zürich, Zwitserland

De speeltijd is nu écht voorbij

19 maart 2023
Kennisbank

Stefan Duchateau

De faling van Silicon Valley Bank en Signature Bank werd initieel nog weggewoven als een specifiek verschijnsel, gerelateerd aan de overconcentratie van risico’s in een sector die momenteel onder bijzondere druk staat door de tijdelijke neergang van technologieaandelen, de Icarus-val van een aantal cryptomunten en de aandoenlijke onervarenheid van het betrokken management dat schijnbaar niet wist hoe om te springen met de recente rentestijgingen. Dat geldt alleszins niet voor de 167-jarige Zwitserse bank die al jarenlang verwarrende signalen uitstuurt over haar (in)stabiliteit en de trend van dramatisch oplopende mega-verliezen recent met dure woorden trachtte te keren door een herstructureringsplan af te kondigen. De financiële markten vonden dit voorstel echter ongeloofwaardig en hun wantrouwen werd op de spits gedreven toen de belangrijkste aandeelhouder (Saudi National Bank) aangaf niet langer bereid te zijn om nog kapitaalinjecties door te voeren. Het doorzichtige excuus dat hiervoor van stal werd gehaald, was dat een verdere participatie hun belang in deze getroebleerde bank boven de reglementaire grens van 10 % zou brengen. Het passeren van deze mijlpaal brengt immers een grotere financiële betrokkenheid en verantwoordelijkheid met zich mee, bij een eventuele faling. Een dergelijk standpunt is zowat het onhandigste signaal dat je maar kunt verzinnen. Het bevestigt immers de verregaande twijfels over de paraatheid van de Zwitserse financiële groep in de huidige context van turbulente financiële markten, geopolitieke schokken en (vooral) rentetarieven die door de centrale banken naar extreme niveaus werden gebracht. Lees meer…

Photo: Wilbert Tomesen, voorzitter Huis voor Klokkenluiders

Jaarverslag Huis voor Klokkenluiders: meeste meldingen van misstanden gaan over sociale onveiligheid

17 maart 2023
Kennisbank

Niet geheel onverwachts als men de media een beetje gevolgd heeft. Uit het jaarverslag 2022 van het Huis voor Klokkenluiders blijkt dat de meeste meldingen gingen over sociale onveiligheid op de werkvloer, waaronder angstcultuur en grensoverschrijdend gedrag. De issues die daarna het meest gemeld worden hebben betrekking op fraude en belangenverstrengeling. Om organisaties verder op weg te helpen om hun integriteitsbeleid goed in te richten, stelde het Huis in 2022 verschillende instrumenten beschikbaar. Een voorbeeld hiervan is een functieprofiel voor de integriteitscoördinator, die verbinding en samenhang aanbrengt in het integriteitsbeleid binnen de organisatie. Ook vulden zo’n 600 organisaties de online ‘integriteitswijzer’ in, waardoor ze een beter beeld kregen van hun eigen beleid en daar praktische verbeterpunten voor ontvingen. Opvallend was dat grotere organisaties gemiddeld hoger scoorden, mogelijk omdat zij doorgaans meer middelen hebben en een formelere organisatiecultuur.
Lees meer…

Geen regie noch onafhankelijk toezicht op Compliance en KYC bij de overheid?

16 maart 2023
Kennisbank

Tony de Bree

De afgelopen tijd staan de media vol met voorbeelden waaruit blijkt dat mensen bij ministeries maar ook bij gemeenten fouten maken met betrekking tot onder andere het risk assessment, het beoordelen van leveranciers bij het selecteren en bij het betalen van ‘foute’ leveranciers. Het is duidelijk dat mensen die bij ministeries in Den Haag en bij gemeenten aan het hoofd staan van die overheidsorganisaties Compliance en KYC binnen de eigen organisatie regelmatig niet of niet voldoende op orde lijken te hebben. Zoals bijvoorbeeld het risk assessment bij aanname of bij het tussentijds beoordelen van de eigen managers, medewerkers en leveranciers. Het kan daarbij om grote bedragen gaan. Zie onder andere de vernietigende rapporten van de Algemene Rekenkamer over het financieel management van het Ministerie van Financiën onder Wopke Hoekstra en van andere ministeries tijdens de coronacrisis, waaronder dat van Hugo de Jonge. Na enig onderzoek wordt duidelijk dat er zo te zien geen enkele professionele overheidsinstantie dwingend onafhankelijk toezicht lijkt te houden op organisaties binnen de overheid op het gebied van Compliance en KYC.
Lees meer…

Wil de échte doemdenker opstaan?

15 maart 2023
Kennisbank

Hans Timmerman

Het lijkt of doemdenken de afgelopen tijd in de mode is geraakt. De één wil de ander overtreffen in hoe slecht het met de wereld af gaat lopen. We leven sinds corona in een wereld die er minder vredig en hoopvol uitziet dan daarvoor. Maar we scoren als West-Europa nog steeds hoog als het om gezondheid en welzijn gaat: belangrijke zaken in een mensenleven. Wereldwijd gaat het ook best goed: volgens de World Bank is het aantal arme mensen ook de afgelopen 10 jaar nog flink gedaald. En het aandeel in sociale uitgaven stijgt ook overal. Er wordt zelfs voorspeld dat binnen twee jaar onze fossiele brandstofuitstoot wereldwijd zijn top bereikt. Dan wacht ons toch eigenlijk een heel mooie toekomst . . . ? Onze wereld is sinds 600 miljoen jaar bevolkt met wat we dieren noemen, omdat toen het zuurstofgehalte hoog genoeg werd om te ademen. Dat is dus de laatste 15% van de periode dat de aarde bestaat, zo’n 4,5 miljard jaar. Als mens kwamen we pas 300.000 jaar geleden kijken, minder dan honderdsten van een promille van die leeftijd. Dus de aarde kan prima bestaan zonder de mens, dat heeft ze uitputtend bewezen. Maar wat ook zeker is dat de mens niet kan bestaan zonder die aarde. Dus we moeten eerder bang zijn voor het einde van de mens dan de wereld. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Was het een blip of is het een blijver?

14 maart 2023

De Amerikaanse inflatiecijfers zorgden in februari voor een ontgoochelende terugslag op de aandelenbeurzen en trokken opnieuw een diep spoor van vernieling door de al zwaar gehavende obligatiemarkten. De stijging van de kleinhandelsprijzen neemt in de VS weliswaar af maar dat verloopt blijkbaar tegen een tergend langzaam tempo. In Europa lijkt de situatie zelfs nog te verergeren. De inflatie versnelt immers nog altijd opwaarts, onder impuls van op hol geslagen voedingsprijzen, in weerwil van de daling van (bijna) alle [*1] voedingscomponenten op de wereldmarkten. Het excuus dat de huidige versnelling van de prijs van voeding aan de kassa van de supermarkt slechts de vertaling vormt van eerdere stijgingen (in het laatste kwartaal van 2021 en het eerste van 2022) van energie, meststoffen en diverse basisproducten klinkt voorlopig nog aannemelijk maar moet dan kortelings worden gevolgd door substantiële dalingen. Staatsinterventie moet tot een minimum beperkt blijven maar wanneer het algemeen belang wordt bedreigd door voorthollende inflatie, pleit dit voor een verscherpt toezicht en duidelijke verantwoording voor de doorrekening van kosten aan de consumenten, zeker wanneer dit opnieuw de economisch zwakste groep van de bevolking disproportioneel treft. Een beter verantwoordingsbeleid zou daarenboven zoveel efficiënter zijn dan het huidige spierballen gerol met stoere rentestijgingen die hun doel echter volledig voorbijschieten. Verhogingen van de beleidsrente zijn enkel zinvol wanneer de inflatie wordt veroorzaakt door een te sterke economische vraag en bieden geen enkel verweer bij inflatie die door een toename van kosten wordt aangejaagd. Lees meer…

En nu is het een bank die kopje ondergaat…..

13 maart 2023
Kennisbank

Michel Klompmaker

En, hoe lang is het geleden, of beter gezegd, hoe kort is het geleden dat de Amerikaanse cryptobeurs FTX van Sam Bankman-Fried omviel? En waar waren de toezichthouders toen? Lees de white paper hierover op ons platform. En wat gebeurt er nu? De Fransen hebben hier een mooie uitdrukking voor, “l‘histoire se répète…” en inderdaad het lijkt erop dat ook hier bij de ondergang van Silicon Valley Bank het andermaal heel erg snel fout ging. En snel ging het, de afgelopen week met de Silicon Valley Bank. Afgelopen vrijdag viel het doek definitief toen de Amerikaanse toezichthouders ingrepen. De beurskoersen van nogal wat  financiële instellingen tikten behoorlijk lager af. De vraag is nu wat de gevolgen zullen zijn voor de vele tech start start-ups, die direct of indirect een financiële relatie hadden met Silicon Valley Bank. Gezien de banden met onder andere de Shanghai Pudong Development Bank lijkt het erop dat de financiële gevolgen serieus gaan zijn. Silicon Valley Bank opereerde namelijk als een ‘key funding bridge’ voor ondernemingen die tussen de US en China actief zijn.    Lees meer…

Wie audit de auditor?

10 maart 2023
Kennisbank

Hans Timmerman

Beëdigen is het bekrachtigen van een functie door de afname van een eed of belofte. Hiermee is de persoon zich nadrukkelijk bewust van een bijzondere positie in de samenleving. We kennen de eed voor volksvertegenwoordigers en bestuurders. Maar ook de beroepseed voor notarissen, accountants of artsen (Hippocrates). Een plechtige verklaring dat men iets zal doen (of laten) of (niet) gedaan heeft. Op deze wijze kunnen we als maatschappij bepaalde beroepen1) en functies waarborgen geven. Ook voor archivarissen geldt een beëdiging: als vertrouwenspersoon en auditor de echtheid van documenten en geschriften vaststellen. Digitale auditing staat voor het gebruik van ICT bij accountantscontrole. Zowel het auditen mét ICT als het auditen van die ICT zélf. ICT is nog steeds een hulpmiddel om de kwaliteit en snelheid van auditen te vergroten op basis van elektronisch ontsloten data. Door de groeiende vastlegging van digitale data is digitaal auditen feitelijk een ‘sine qua non’ geworden: de mens kan die hoeveelheid data niet meer overzien en handmatig controleren. De IT-audit wordt digitaal uitgevoerd: het beoordelen van én de automatisering van de organisatie én de organisatie van de automatisering.

Lees meer…

Klaas Knot: “Nederlandse inflatie neemt in 2023 af tot 4,9 procent”

09 maart 2023
Kennisbank

Klaas Knot , president van De Nederlandsche Bank (DNB) sprak onlangs in de avonduren tijdens een diner op 7 maart in Amsterdam over zowel pensioenen als inflatie. Er ligt volgens Knot een grote opdracht voor de pensioenfondsen, met name de opdracht om zonneklaar te communiceren, onder andere over het al opgebouwde pensioen. Maar ook over de effecten van inflatie en rente – hoog of laag – op dat pensioen en het verwachte eindresultaat. Hij sprak over de oorzaken van de huidige hoge inflatie, over de vooruitzichten, en over wat dit betekent voor pensioenfondsen, waarbij hij een nogal opmerkelijke uitspraak deed over het “ondenkbare” dat vorig jaar plaatsvond, de Russische inval in Oekraïne.  
Lees meer…

Bijgewerkte regels op komst voor rijbewijzen en betere handhaving van verkeersregels

08 maart 2023
Kennisbank

De Europese Commissie heeft vorige week de regels voor de modernisering van het rijbewijs voorgesteld, waaronder een digitaal rijbewijs dat in de hele EU geldig is. Ze wil ook de handhaving van verkeersregels over de grenzen heen vergemakkelijken. Vorig jaar kwamen meer dan 20.000 mensen om het leven op de wegen van de EU. De meeste slachtoffers waren voetgangers, fietsers, motorrijders en gebruikers van steps. De nieuwe regels zullen de veiligheid voor alle weggebruikers verbeteren. Ze zullen de EU ook helpen bij het verwezenlijken van “Vision Zero”: geen doden meer op de Europese wegen in 2050. Ten slotte zullen bestuurders beter worden voorbereid op rijden met emissievrije voertuigen en in steden met steeds meer tweewielers en voetgangers. Jonge bestuurders zullen ervaring kunnen opdoen dankzij begeleid rijden: vanaf 17 jaar zullen ze kunnen leren rijden en een rijbewijs halen. Als ze slagen voor het rijexamen, zullen ze vanaf hun 18e verjaardag alleen de weg op mogen en als beroepschauffeur mogen werken zodra dat voor een specifieke baan is toegelaten. Een van de voorstellen bevat een wijziging van de EU-wet voor rijbewijzen en is gebaseerd op goede praktijken uit verschillende EU-landen.
Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

De remedie is (veel) erger dan de kwaal

07 maart 2023

Ondanks onmiskenbare tekens dat de dramatische rentestijgingen van de Amerikaanse en Europese centrale banken weinig of geen invloed lijken te hebben op het ontwikkelingsritme van de inflatie, weigeren de beleidsploegen aan beide zijden van de grote plas hun eigen falen onder ogen te zien. Integendeel, de centrale bankiers willen hun burgers nog meer van hun bittere medicijn opdienen. Het enige concrete resultaat dat al dit spieren gerol heeft gehad, is dat de obligatieposities van hun pensioenkassen, defensieve beleggingsfondsen en institutionele investeerders met afzichtelijke verliezen worden opgezadeld. Door op het meest ondankbare moment hun aankoopprogramma’s van overheids- en ondernemingsobligaties stop te zetten en zelfs te vervangen door verkopen, werd de westerse economie op een groteske opstoot van de langetermijnrente vergast en werd het vertrouwen van defensieve beleggers even onnodig als ingrijpend beschaamd. De geleidelijke teruggang van de inflatie in de VS die we sinds de pieken tijdens de eerste helft van vorig jaar hebben mogen waarnemen, zijn terug te voeren tot de (substantiële) dalingen van de grondstoffen-, voedsel-, en energieprijzen. Je moet met het vergrootglas op zoek naar individuele componenten die gestegen zijn, één jaar na de aanvang van de Russische barbaarse acties. Natuurlijk moet ook de stijging van diverse grondstoffen in het vierde kwartaal van 2021 mee in rekening worden gebracht, maar deze opsprong was slechts een weerbots van de eerdere inzinking van de prijzen tijdens de coronarecessie.

Lees meer…