Met de goedkeuring van de Nederlandse implementatiewet door de Eerste Kamer, is de Autoriteit Consument & Markt (ACM) per 3 februari officieel bevoegd om toezicht te houden op de naleving van de Europese Digital Services Act (DSA). ACM-bestuurslid Manon Leijten: “Deze stap betekent dat we vanaf nu ook kunnen beginnen met het inzetten van onze toezichthoudende bevoegdheden.”
De DSA is een Europese verordening die gericht is op het reguleren van digitale platforms en online diensten. De wet is sinds 17 februari 2024 in werking getreden en bevat verplichtingen voor aanbieders van online diensten die het internet veiliger en eerlijker moeten maken.
ACM-bestuurslid Manon Leijten: “We zijn blij dat we nu echt bevoegd zijn. Komend jaar ligt onze focus op drie gebieden. Dat is de basis op orde bij online platforms, zoals het instellen van een centraal contactpunt en het makkelijk maken voor gebruikers om illegale inhoud te melden. Daarnaast gaan we specifiek kijken naar webhostingdiensten – waar er veel van zijn in Nederland – en starten we onderzoek naar de bescherming van minderjarigen.”
Regels en handreikingen
De DSA-regels gelden voor online diensten die inhoud van gebruikers op hun verzoek doorgeven, opslaan of verspreiden, ook wel tussenhandeldiensten genoemd. Daarbij gaat het onder andere om sociale netwerken, onlinemarktplaatsen en webhostingsdiensten. Ook webwinkels kunnen in bepaalde gevallen onder de DSA vallen.
De DSA zorgt ervoor dat de spelregels die gelden voor de fysieke wereld ook voor digitale diensten gaan gelden. De verordening bepaalt niet wat wel en niet op platforms mag worden aangeboden. Daar zijn andere wetten voor, zoals het strafrecht en privacywetgeving. De DSA zorgt er wel voor dat de online diensten verantwoordelijk worden gehouden voor hoe zij omgaan met het aanbod op hun platform. Als dat aanbod illegale inhoud betreft, moeten zij actie ondernemen. De ACM houdt op die verplichting toezicht.
Om bedrijven op weg te helpen, heeft de ACM ‘Handreikingen DSA’ ontwikkeld. Zo moeten ze hun klachtenproces op orde hebben, voorspelbaar handelen ten aanzien van bijvoorbeeld het beperken van accounts van gebruikers en een goed zichtbaar en toegankelijk contactpunt hebben.
Samenwerking op nationaal en Europees niveau
De ACM houdt toezicht op aanbieders van online diensten die in Nederland gevestigd zijn en werkt nauw samen met andere Nederlandse autoriteiten, waaronder de Autoriteit Persoonsgegevens, andere Europese toezichthouders en de Europese Commissie. De grootste online platformen en zoekmachines (zogenoemde VLOP’s en VLOSE’s) vallen ook onder direct toezicht van de Europese Commissie. Nederlandse gebruikers van elders gevestigde online diensten kunnen overtredingen wel melden bij de ACM. Deze worden dan doorgestuurd naar de toezichthouder van de lidstaat waar het platform is gevestigd. Waar nodig verleent de ACM bijstand bij onderzoek en handhavingsacties.
Meldingen
Sinds de inwerkingtreding van de DSA heeft de ACM al bijna 300 meldingen ontvangen, waarvan ongeveer twee derde over diensten gevestigd in andere lidstaten. Het merendeel hiervan had betrekking op account- en inhoudbeperkingen, het melden en afhandelen van illegale content, en algemene kwesties rond contact en bereikbaarheid. Een melding doen kan online via een formulier op de website van de ACM. Deze signalen helpen de ACM en andere toezichthouders in Europa om effectief te kunnen optreden.
