“Nieuw toezicht is serious gaming. Het spel, de spelregels, de spelers en het speelveld in de boardroom.”

 
“Compliance starts at the top”. “Tone at the top”. “Walk the talk”. “Leading by example”. Allemaal uitspraken waar ik aan denk bij het thema van het Behavioral Risk Congres. Een thema dat actueel is en blijft. Regelmatig valt er in de krant het een en ander te lezen over corruptie, agressieve belastingplanning, fraude of witwassen binnen een grote onderneming. Maar het betreft niet alleen financieel-economische criminaliteit: 10 jaar na de financiële crisis lijkt er weer een trend te ontstaan waarbij bedrijven zich opnieuw focussen op de korte termijn en het eigen belang vooropstellen. Daarbij wordt het belang van werknemers en klanten, de continuïteit van de onderneming en samenleving weer ondergeschikt gemaakt. Maar consumenten verwachten nu meer dan voorheen dat bedrijven zich integer gedragen, niet meewerken aan belastingontwijking of -ontduiking en financieel-economische criminaliteit buiten de deur houden. 
Ook principle-based regelgeving met vele open normen doet een groter beroep op de eigen verantwoordelijkheid en het intrinsieke normbesef van bedrijven. De eindverantwoordelijkheid voor de naleving van de regelgeving ligt bij het bestuur. Dat moet gepaard gaan met een intrinsieke motivatie en een integere houding in de boardroom. En het toezicht moet daarbij tegenwicht bieden aan een cultuur waarin de belangen van derden ondergeschikt worden gemaakt aan het bereiken van eigen doelstellingen.
Reeds in 2010 heeft DNB een beleidsvisie gepubliceerd over de aanpak van een integere cultuur in de financiële sector. De 7 elementen die DNB hierbij als leidend zag, waren: belangenafweging, consistent handelen, bespreekbaarheid, voorbeeldgedrag, uitvoerbaarheid, handhaving en transparantie. Vervolgens zijn door de jaren heen vele onderwerpen binnen het gedrag en cultuur toezicht van DNB aan de orde gekomen, bijvoorbeeld leiderschap, besluitvorming, verandervermogen.
Deze onderwerpen lijken mij voor elk bedrijf relevant, nog steeds relevant. Ik kijk er dan ook naar uit om over 14 dagen, om precies te zijn op 29 november aanstaande het Behavioral Risk Congres te begeleiden en van de sprekers en deelnemers te horen welke uitdagingen en dilemma’s er zijn in een continue veranderende maatschappij en hoe dit tot uitwerking komt in de boardroom.
Maud Bökkerink