Vervolgonderzoek RPO uitgevoerd
In 2023 hebben wij een leidraad gepubliceerd over het risicopreferentieonderzoek. Datzelfde jaar hebben we een verkennend onderzoek gedaan naar de RPO’s bij een aantal pensioenfondsen en daarover een rapport gepubliceerd. Dit jaar deden we opnieuw onderzoek. Het resulterende rapport (pdf, 650 kB) bevat aanvullende boodschappen voor het verder verbeteren van het RPO.
We raden de pensioensector aan om kennis te nemen van het hele rapport en de bevindingen toe te passen. U kunt ook meer informatie vinden op onze RPO-overzichtspagina.
Vooruitgang bij enkele FRAME-criteria zichtbaar
Ten opzichte van de RPO’s die wij vorig jaar onderzochten zien we de meeste vooruitgang bij de criteria meetbaar, passend en feilbaar. Deze criteria zijn onderdeel van de zogeheten FRAME-criteria die wij hanteren om de degelijkheid van de RPO’s te toetsen.
- Meetbaar: in alle na 1 juli 2023 uitgevoerde RPO’s heeft de pensioenuitvoerder de relatieve risicoaversie uitgerekend. Dit helpt bij de doorvertaling van het RPO naar de risicohouding en de onderlinge vergelijkbaarheid van RPO’s.
- Passend: de RPO-vragenlijsten sluiten beter aan bij de pensioencontext van deelnemers. Alle onderzochte RPO’s gaan uit van netto pensioenbedragen inclusief AOW, en stemmen de getoonde bedragen af op de leeftijd, het inkomen en de status van de deelnemer.
- Feilbaar: in de meeste RPO’s zijn vragen opgenomen om op te sporen of deelnemers de vragenlijst wel snappen. Pensioenuitvoerders moeten vooraf wel bedenken hoe ze omgaan met de resultaten van deelnemers die de uitvraag niet lijken te snappen.
Aanbevelingen voor verdere verbeteringen
Op basis van het uitgevoerde onderzoek komen wij ook met een aantal aanbevelingen. De 4 belangrijkste vatten we hier samen.
- Leg respondenten alleen geschikte vragen voor over afweging risico/rendement
Deelnemers worden niet altijd gedwongen om een duidelijke afruil tussen risico en rendement te maken. We zien regelmatig RPO-vragen waarbij een keuze wel een hoger verwacht rendement liet zien, maar niet of nauwelijks een toename in risico. Zulke vragen bieden geen bruikbaar inzicht in de risicotolerantie van deelnemers. - Maak de uitvraag niet onnodig complex
Besteed bij het opstellen van het RPO extra aandacht aan de werkbaarheid van de vragenlijst: niet te lang, niet te complex. Dit verhoogt de kans op volledige afronding van de vragenlijst door deelnemers en leidt tot een hogere betrouwbaarheid van de resultaten. - Leg het RPO goed vast
We verwachten dat pensioenuitvoerders alle onderdelen (ook de aannames) van het RPO zorgvuldig vastleggen. Dat is onder meer belangrijk om resultaten en conclusies met toekomstige RPO’s te kunnen vergelijken. Leg daarbij ook vast welke resultaten uit het RPO uiteindelijk niet gebruikt worden bij het bepalen van het risicodraagvlak of -tolerantie. Een goede vastlegging draagt ook bij aan het verbeteren van het RPO: dit kan helpen om te reflecteren op opvallende resultaten uit het RPO en te analyseren wat hier een verklaring voor kan zijn. - Zorg dat RPO-resultaat afleidbaar is uit gegeven antwoorden
De resultaten van het RPO volgen vaak uit een combinatie van antwoorden op kwantitatieve en kwalitatieve vragen aan deelnemers. Het moet transparant zijn hoe een combinatie van de gegeven antwoorden leidt tot de resultaten uit het RPO.
