Michel Klompmaker
De bovenstaande kwalificatie ‘bullshit banen’ is niet afkomstig van het Risk & Compliance Platform Europe, maar van de auteur Rutger Bregman, onder andere bekend van het boek ‘De meeste mensen deugen”. Blijkbaar deugen sommige mensen wat minder omdat ze zich laten verleiden tot wat hij noemt bullshit banen bij banken, advocatenkantoren en consultancy bureaus. Bregman spreekt en schrijft graag over ‘morele ambitie’, maar er zijn ook mensen die af en toe even moeten slikken bij zijn verhaal zoals professor Tom Loonen, met wie wij hierover even van gedachten konden wisselen.
Tom Loonen: “Bankmedewerkers, advocaten en consultants hebben volgens Rutger Bregman ‘bullshit banen’. Laat ik nu net zelf in deze hoek gewerkt hebben. Zeker, ik richt mij nu meer op wetenschap en onderwijs, maar toch. Natuurlijk denk ik zijn betoog te begrijpen, maar het is een eenvoudige en zelfs aanmatigende stelling met weinig ruimte voor nuance. Bij dit verhaal moet ik altijd denken aan start-ups die ambitieus en moreel correct hun diensten aanbieden. Zij willen de wereld veroveren of leren hoe het wel moet. Prima natuurlijk, maar na verloop van tijd komen de harde en reële economische krachten langszij. Deze krachten kennen ouderwetse eisen: er moet een ordentelijke boekhouding gevoerd te worden, er dient een betaalrekening te komen, verzekeringen dienen afgesloten te worden, er dient belasting betaald te worden en er dient aan wet- en regelgeving, inclusief ESG, voldaan te worden. Krachten die er niet zijn om deze start ups het leven onmogelijk te maken, maar om de belangen van diverse stakeholders te beschermen.”
U voelt het al aankomen. Dat zijn nu juist precies die ‘krachten’ waar een deel van deze bullshit baantjes in terug te vinden zijn. Laten we ons in het gesprek met Tom Loonen beperken tot bankmedewerkers zoals de KYC analist en de Compliance Officer. De twee beroepsgroepen waarmee hij vanuit zijn vak veel affiniteit heeft.
Tom Loonen: “Als we deze twee beroepsgroepen bekijken, dan blijkt uit recent onderzoek, een hoge mate van ‘job satisfaction’ bij deze groepen aanwezig te zijn. Misschien nog wel belangrijker: deze mensen hebben een ‘hoog gevoel van nut’. Maar ja, ik zie veel mensen al nadenken: wat dragen die mensen nu eigenlijk bij aan de maatschappij? E-mails versturen, papier verschuiven en de bureaucratie in stand houden? Zo kan men het bekijken, maar ik kan u verzekeren dat dit een zure en eenzijdige kijk op dit ‘nut’ is. Het zijn mensen die geloven dat het werk dat zij doen bijdraagt aan een veiligere wereld waar ook de belangen van anderen gewaarborgd worden. KYC analisten zorgen ervoor dat het financiële systeem zoveel mogelijk gevrijwaard wordt van ongewenste deelnemers. Compliance Officers zorgen ervoor dat wet- en regelgeving gevolgd worden, maar ook ethische discussies ruimte krijgen in de financiële sector. En zeker, soms slaan deze bankmedewerkers door en er zullen taken zijn die weinig direct nut hebben of die beter en goedkoper kunnen. Iedere baan kent deze. Van politicus en verpleger, tot aan politieagente en KYC analist. Het zijn daarmee nog geen bullshit banen. Sterker nog, jonge mensen die dit werk willen doen of reeds doen: van harte aanbevolen!”
Professor Tom Loonen is een van de twee professoren bij het Professorendebat op donderdagavond 13 juni 2024 in Baarn op het Landgoed Groot Kievistdal tijdens het Risk & Compliance Jaarcongres 2024 met als thema ‘De Wwft; wat kunnen en wat moeten we ermee?’ Meer info vindt u hier.
