Het Financieel Stabiliteitscomité (FSC)* sprak medio mei over klimaatrisico’s voor de financiële sector. Het comité stond ook stil bij de herziening van rentebenchmarks en de actuele risico’s voor de financiële stabiliteit. In de afgelopen jaren is de aandacht voor klimaatrisico’s in de financiële sector sterk toegenomen. Zo voerde De Nederlandsche Bank (DNB) in 2018 een stresstest uit waaruit bleek dat een abrupte energietransitie kan leiden tot stevige verliezen voor de Nederlandse financiële sector. Daarnaast kunnen de gevolgen van klimaatverandering tot verliezen leiden, bijvoorbeeld doordat schadeverzekeraars te maken krijgen met hoger dan verwachte schadelasten. Zowel bij centrale banken, toezichthouders en overheden als in de financiële sector bestaat steeds meer overeenstemming over het belang van klimaatrisico’s voor de financiële stabiliteit. Dit wordt bevestigd in een recent rapport van het Network for Greening the Financial System (NGFS), waarin ook een aantal aanbevelingen wordt gedaan om de weerbaarheid van de financiële sector tegen deze risico’s te versterken.
Het FSC onderschrijft de relevantie van klimaatrisico’s voor de financiële sector en verwelkomt de aanbevelingen van het NGFS. De Autoriteit Financiële Markten (AFM), DNB en het ministerie van Financiën geven binnen hun respectievelijke mandaten waar mogelijk opvolging aan deze aanbevelingen. Klimaatgerelateerde risico’s spelen bijvoorbeeld in toenemende mate een rol in het toezicht op de financiële sector. Ook verwelkomt het FSC de inspanningen van de financiële sector om de CO2-impact van financieringen en beleggingen te meten en terug te brengen. Door de beschikbaarheid van data te verbeteren en te investeren in kennis en onderzoek kan het begrip van klimaatgerelateerde financiële risico’s en de mitigatie daarvan verder worden verbeterd. Bovendien verkleint voorspelbaar klimaatbeleid het risico op abrupte maatregelen in de toekomst, en stelt dit de financiële sector in staat om dit beleid mee te nemen in krediet- en investeringsbeslissingen.
Herziening rentebenchmarks vergt grote aanpassingen
In reactie op de LIBOR-fraude heeft de Financial Stability Board (FSB) aanbevelingen gedaan om rentebenchmarks robuuster te maken. De meest gebruikte rentebenchmarks in de eurozone, EONIA en EURIBOR, voldoen in hun huidige vorm niet aan de gestelde eisen en mogen daarom na 2022 niet meer gebruikt worden. Momenteel worden deze benchmarks gebruikt in een groot aantal financiële contracten, zoals rentederivaten, leningen en securitisaties, en in waarderings- en risicomodellen van financiële instellingen. De herziening van de rentebenchmarks vormt daarom in de komende jaren een grote uitdaging voor de financiële sector.
Het comité benadrukt dat financiële instellingen, maar ook niet-financiële bedrijven die aan rentebenchmarks gerelateerde producten in portefeuille hebben, zich goed moeten voorbereiden op de transitie naar de nieuwe benchmarks. Recent hebben de AFM en DNB de grootste Nederlandse financiële instellingen hiertoe opgeroepen. De transitie naar nieuwe benchmarks kan gepaard gaan met financiële, operationele en juridische risico’s. De komende maanden voert de AFM een nadere analyse uit naar de impact op Nederlandse partijen.
Actuele risico’s: risicovolle schulden en een “No-deal Brexit”
In de internationale omgeving blijven financiële kwetsbaarheden toenemen, mede door het aanhoudende ruime monetaire beleid van de Fed en de ECB. Deze kwetsbaarheden worden op verschillende manieren zichtbaar. Zo kennen sommige Europese landen nog steeds hoge overheidsschulden en een sterke verwevenheid tussen banken en de overheid. Ook de sterke groei van markten voor risicovolle bedrijfsschuld, zoals hefboomleningen, roept vragen op. Hoewel de rol van Nederlandse banken bij dit type leningen beperkt lijkt, vindt het comité een nadere analyse van de mogelijke stabiliteitsrisico’s wenselijk. Ten aanzien van Brexit wijst het comité erop dat met het uitstel van de uittreding van het Verenigd (of spreken we liever over het Verdeelde?) Koninkrijk het risico van een no-deal Brexit niet is geweken. Financiële instellingen moeten daarom doorgaan met het treffen van de resterende voorbereidingsmaatregelen waar dat nog nodig is.
- Het Financieel Stabiliteitscomité (FSC) is een comité met vertegenwoordigers van de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank en het Nederlandse ministerie van Financiën en buigt zich over de ontwikkelingen op het gebied van de financiële stabiliteit in Nederland. Het Centraal Planbureau neemt als externe deskundige deel aan de vergaderingen.
