Keynes opnieuw begraven door Duitsland

Bruno Colmant
De theorie van Keynes is heel uitgebreid en complex. Als marginalist toetste hij alle economische evoluties aan de hand van de raaklijn ervan. Hij pleitte er ook voor dat landen in tijden van recessie schulden zouden aangaan om grote infrastructuurwerken te financieren, terwijl ze hun schuldgraad opnieuw moesten afbouwen wanneer hun economie het opnieuw beter deed. 

De theorie van Keynes veronderstelt dus een zekere “opzweping” in de economie. Maar doordat de bevolking vergrijst en er minder productiviteitswinsten mogelijk zijn, vallen impulsen weg. Met allicht een te lage groei om dat soort conjuncturele variaties te overwegen. Sommigen spreken zelfs van seculaire stagnatie, al moeten we toch voorzichtig zijn met dat soort intuïtieve reacties. Het ontbreekt de economie aan impulsen omdat een terugkeer naar een standvastige welvaart tijdens het eerste decennium onwaarschijnlijk lijkt.
Dat is de reden waarom Duitsland, waarvan het ordoliberalisme de ideeën van Keynes altijd heeft verworpen, die theorie niet genegen is. Het land kijkt aan tegen een gigantisch demografisch tekort (dat in sommige landen zoals België nog wordt versterkt door het ontbreken van een spaarpotje om de pensioenverplichtingen na te komen). De ontvolking is een structureel recessieprobleem.
Duitsland is evenwel geen voorstander van een keynesiaans beleid in de zin van een begrotingstekort om het op te lossen. Een herstel zal er immers niet komen. En dus eist Duitsland een begrotingsevenwicht, zelfs in een periode van recessie. Maar die eis is niet verzoenbaar met de toestand in de zwakste landen die zich zo een evenwicht niet kunnen veroorloven. Daaruit blijkt opnieuw hoe onwaarschijnlijk het was om landen die zo verschillen in de euro te verenigen.
De auteur Bruno Colmant is Head of Macro Research bij Bank Degroof Petercam in Brussel en tevens Franstalig blogger op het Risk & Compliance Platform Europe.