Is de Belgische overheidsschuld houdbaar?

Bruno Colmant
De overheidsschuld schetst een beeld van hoe een land ervoor staat. In 2016 bedraagt de overheidsschuld in België meer dan 106% van het bbp terwijl de vergrijzingskosten de komende jaren pas echt zullen beginnen op te lopen. De vraag is wat dit betekent voor de volgende generaties. Hoe is een overheidsschuld houdbaar?

Wat de overheidsschuld betreft, bestaat de reflex er gewoonlijk in om haar te vergelijken met het bbp en met de begrotingscapaciteit van de betrokken staat. Dat is ontegensprekelijk een nuttige graadmeter, net als de groeivooruitzichten. Maar ook met een andere dimensie moet er rekening gehouden worden als de overheidsschuld te groot wordt ten opzichte van het bbp, namelijk met de mate waarin de overheid in staat is het spaargeld van de gezinnen te gebruiken om de schuld te financieren. Want al bij al is het zo dat een overheidsschuld eerder geherfinancierd dan terugbetaald wordt. Dat fenomeen moet geplaatst worden in wat tegenwoordig financiële repressie heet. Als we de redenering wat doortrekken, stellen we vast dat er een correlatie bestaat tussen de omvang van de overheidsschuld en van de spaartegoeden van de gezinnen: de spaartegoeden waarborgen de overheidsschuld, die eigenlijk toegestaan wordt door het bestaan van die spaargelden. Als de gezinnen geen spaargeld hebben, vindt de staat ook geen… kredietverstrekkers!
Groei stimuleren
De overheidsschuld is houdbaar als, in het slechtste geval, het spaargeld van de gezinnen volstaat om in beslag genomen te worden, of, in het beste geval, het gebruikt kan worden om buitenlandse kredietverstrekkers aan te trekken. Dat verklaart waarom België meer schulden heeft kunnen aangaan dan het bbp en toch een gunstige kredietrating is blijven behouden, en, in de context van lage intrestvoeten, toegang is blijven krijgen tot buitenlandse kredietverstrekkers. Die situatie is uiteindelijk enkel tolereerbaar, omdat de gezinnen over enorme spaartegoeden beschikken. Die spaartegoeden vormen de waarborg voor de overheidsschuld. Maar daarmee is natuurlijk niet alles gezegd. Om het gewicht van een schuld te verminderen, moet die gestabiliseerd worden en moet tegelijk de groei gestimuleerd worden.
De auteur, Bruno Colmant is Head of Macro Research van Bank Degroof Petercam en tevens Franstalige blogger op het Risk & Compliance Platform Europe.