Dina-Perla Portnaar
De Ashton Whiteley Boilerroom Fraude laat zien hoe financiële criminaliteit in de praktijk werkt. Zelden worden persoonlijke zaken hierover publiekelijk gedeeld, vaak uit schaamte van de slachtoffers. Dit keer niet. In dit artikel worden de gevolgen van financial crime tastbaar. Een overzicht van de gebeurtenissen, opgetekend uit naam van één van de vele slachtoffers van de Ashton Whiteley Fraude die enkele jaren geleden plaatsvond. De man in kwestie deelde zijn verhaal met mij. We zullen zijn verhaal in een paar artikelen in de aankomende tijd plaatsen. Dit is deel twee.
Zodra een persoon eenmaal binnen is gehaald door de oplichters, is het hun bedoeling om het slachtoffer financieel helemaal leeg te zuigen, als een insect in een spinnenweb. Om de grootte van de prooi in te schatten, zullen ze vriendelijk interesse in jou als persoon tonen. Als je hen vraagt waarom ze specifieke details nodig hebben, is het antwoord dat dit is om je te beschermen tegen te grote investeringen en verlies van investeringen binnen de perken te houden. Om jou, jouw echtgenoot en gezin te beschermen, voegen ze eraan toe. Ze stellen vragen over je beroep, wat je in je vrije tijd doet en wat voor hobby’s je hebt. Verzamel je kunst of heb je misschien een exclusieve auto of een leuke boot? Waar ga je op vakantie? Heb je een vakantiehuis? Ben je een ervaren belegger en bezit je aandelen of andere activa? Heb je vrienden en / of familie met substantiële middelen? Enzovoorts.
De slachtoffers verstrekken de oplichters dit soort details gewillig, omdat ze vertrouwen hebben en betrouwbaar overkomen. Initieel is er ook behoorlijk veel vertrouwen. Maar maak jezelf niets wijs. Al die details worden zorgvuldig bijgehouden in hun CRM-app, net als professionele marketeers dat doen. De informatie zal zeker ook tegen je gebruikt worden. Als je eenmaal begint te twijfelen aan wat de oplichters voor je doen, krijg je verschillende oplichterstrucs over je heen. Of zodra je zegt dat je weinig of geen geld meer hebt, dat het geld ergens anders vastzit, of dat je niet meer kunt investeren dan je al gedaan hebt, komen ze met het brutale voorstel dat je dan maar geld moet lenen van vrienden of familie. “Je vrouw heeft zo’n goede baan. Kan ze geen lening krijgen?” Of: “verkoop de boot”.
Macht over mensen
Op het moment dat je vragen begint te stellen, of wanneer je begint te twijfelen aan deze mensen, bedrijven en investeringen, is het antwoord dat je – het slachtoffer – het kunt veroorloven. Zo niet, dan zetten ze je aan om waar maar enigszins mogelijk, meer geld in te zamelen voor de vuile, criminele activiteiten. Ze hebben de volledige controle over je, omdat ze al zoveel geld van je hebben. Niet meewerken, betekent automatisch dat je alles verliest. Niemand wil of kan op dat moment die verantwoordelijkheid nemen, totdat je geen andere keus hebt en al het geld weg is. Met andere woorden, je trekt aan het kortste eind.
Als je macht over mensen wilt, zijn er een aantal zaken die je kunt doen. Nummer één is angst. Zorg ervoor dat ze bang voor je zijn. Dat is precies wat de oplichters doen. Ze maken de slachtoffers bang om het geld te verliezen, waar ze zo hard voor gewerkt hebben. Ze spelen in op schaamte. Ze geven je het gevoel verantwoordelijk te zijn voor het opblazen van deze geweldige deal. Niet alleen voor het eigen verlies, maar vooral voor het verlies van andere mensen als je zou besluiten om niet mee te werken. Dit geeft een enorme druk op de slachtoffers. Het is een manier van psychologische oorlogvoering waar zelfs de slimste en krachtigste mensen onder ons voor bezwijken. Wat de slachtoffers verkeerd hebben gedaan? Andere mensen vertrouwen…
Een bijzondere klant
Terug naar mijn verhaal. Na mijn due diligence inzake Ashton Whiteley te hebben gedaan, is een eerste investering van ongeveer €8.900 in het bedrijf Electronic Arts (EA) soepel verlopen. In september 2017 belt de oplichter – Robert Brady – om mij op de hoogte te brengen van het goede nieuws. Er is een grote sprong in de aandelenkoers van EA, van ongeveer 50% en slechts in twee maanden tijd. “We kunnen je nu €12.970 uitbetalen,” zegt hij. Of nog beter, ik kan ook in het ‘spel’ blijven en met hen meegaan in een andere, geweldige kans. Er komt namelijk een IPO van een veelbelovend technisch bedrijf, genaamd Lectrifi. Wederom onderzoek ik de details die via e-mail worden verstrekt en struin het internet af. Het ziet er perfect uit allemaal. Gelegen op een high tech locatie in Hong Kong, een overweldigende hoeveelheid professioneel ogende persberichten, een mooie website en vooral inhoudelijk ziet het er zowel professioneel als realistisch uit. Wat kan er misgaan, denk ik. Iemand die me in slechts twee maanden tijd bijna 50% heeft opgeleverd, moet te vertrouwen zijn. Ze hebben me beet.
Er is één maar: deze aandelen worden alleen verhandeld in blokken van 50.000. “Maar aangezien je een speciale klant bent, kan ik je in een gezamenlijke deal plaatsen, zodat je slechts 13.515 extra aandelen hoeft te kopen, tegen een prijs van €2 plus 1% commissie.” Met andere woorden, hij vraagt om €27.300 extra. Vervolgens kondigt de broker aan dat hij vanwege de wet- en regelgeving de daadwerkelijke deal niet zelf kan afhandelen. Net als in een echt bedrijf, word ik doorverwezen naar de heer William Danks, de allocations manager, om het papierwerk af te handelen.
Slechts drie weken later is Robert Brady van Ashton Whiteley weer aan de telefoon. Het gaat prima. Er is echter een volumehandel in Lectrifi gaande en een hedgefonds heeft interesse getoond. Meer aandelen op de markt, aandelenblokken, open markt, volumehandel, het geld staat op de rekening, de prijs gaat omhoog, terugverdientijd in zes weken, andere investeerders hebben al akkoord gegeven, het eigendomsbewijs volgt, vooral uitgebreide winstberekeningen worden keer op keer in detail verstrekt en er volgt nog veel meer financieel jargon. Uiteindelijk moet ik meer geld ophoesten en 30.000 extra aandelen kopen van €2 + 1% commissie. Er wordt nog eens €60.600 betaald. De modder staat nu tot bij mijn knieën.
Ik kan niet eens uitstappen, omdat ik de volledige deal in gevaar zal brengen
Er gaat weer een maand voorbij. Ik begin te denken dat na de eerste hick-ups, de uitbetaling van de investeringen eraan zit te komen. Een korte berekening laat het bedrag zien dat ik kan verwachten. Nog twee weken en dit gezeur is weer voorbij, denk ik. Dan heb ik het geld weer. Ik beloof mezelf dat ik dit nooit meer zal doen. Ik krijg er teveel stress van. De eventuele vreugde door de winst weegt eigenlijk al niet meer op tegen de irritatie van deze lieden.
Robert Brady belt opnieuw en legt uit dat de koper geen samengevoegde accounts accepteert. Dus mijn blok van inmiddels 50.000 aandelen is in feite per direct waardeloos omdat er geen koper is, tenzij ik nog een blok van 50.000 koop. Wat voor argument ik ook inbreng, het heeft geen zin. Mijn broker heeft controle over alle partijen. Ik kan geen contact opnemen met de andere investeerders, de bank of wie dan ook. De andere investeerder wil – natuurlijk – mijn 50.000 aandelen niet, ook niet als ik besluit verlies te nemen. Ik kan niet eens uitstappen, omdat ik de volledige deal in gevaar zal brengen. Om een investering van bijna €100.000 niet te verliezen, moet ik nog eens €100.000 inleggen. Om maar meer materiaal te hebben, vraag ik om aandelencertificaten, die ik dan ook meteen krijg. Ik verifieer zelfs het certificaat bij de transfer agent, maar aan de andere kant – in Zuid-Afrika – beantwoordt een oplichter mijn e-mails. De modder zit nu tot aan mijn middel.
Het is je eigen verantwoordelijkheid!
Twee weken later, begin november 2017, belt Robert Brady opnieuw. De waarde van mijn portefeuille is 100.000 eenheden, tegen een verkoopprijs van €5,50. Dit vereist een borgsom van 20% van de waarde. Dit bedrag dient ter garantie voor de bank voor de uitbetaling. Ik vraag waarom de koper van de aandelen niet de zekerheid biedt zoals hij of zij zou moeten doen. Dat is niet mijn taak, maar de taak van de verkoper. “Meneer, je weet duidelijk niets van handelen in aandelen,” schreeuwt meneer Brady. “Het is je eigen verantwoordelijkheid! Je brengt de handel in gevaar! Maar je krijgt de borgsom terug na een ‘afkoelingsperiode’ van veertien dagen.” Een rente van 3% wordt mij geboden om me de mond te snoeren. Nogmaals, maak ik weer veel geld over. De modder bereikt nu mijn torso en ik kan amper bewegen.
Na ongeveer een maand en ergens in december begin ik me echt ziek te voelen over de hele deal met Ashton Whiteley en Lectrifi. Ik vraag Robert Brady om een Nederlandse referentie. Diezelfde middag krijg ik een telefoontje van Victor Borgdorff. Een autochtone, Nederlandstalige man zegt dat hij in Den Haag woont en belt vanuit een ziekenhuis, waar hij herstellende is van een beroerte. Ik controleer het nummer en inderdaad, het is van het Reinier de Graaf Ziekenhuis. Vervolgens zoek ik wederom via het internet naar nieuws. Ik abonneer me op een aantal financiële nieuwsbrieven. Ik probeer er alles aan te doen om de bevestiging te krijgen dat mijn beleggingen veilig zijn. Ik wil geloven dat het waar is. De stress en onzekerheid nemen toe.
Op een ochtend gaat de telefoon. Oh nee, het is weer dat Chinese nummer. Wat nu, denk ik voordat ik antwoord. Zo neutraal mogelijk neem ik de telefoon op om Robert Brady weer aan te horen. In een lang verhaal legt hij uit wat er is gebeurd. Van de 25 investeerders is er één afgevallen en nu moeten de andere 24 zijn aandelen overnemen. Als ik dat niet doe, verlies ik alles en gaat de deal niet door. Bovendien zal ik voor de rechtbank worden gedaagd. Met andere woorden, ik moet nog eens 83.334 aandelen nemen die ik natuurlijk niet wil kopen. De borgsom van 20% is gedekt, dus daarover hoef ik me geen zorgen te maken, maar er komt zoals gebruikelijk nog wel 1% commissie bij. De modder staat nu tot aan mijn nek.
Begin januari 2018 is de psychologische druk weer volledig op sterkte en wordt er een deposito op de aandelen geëist. Inmiddels ben ik zo gekweld door alle emoties, dat weerstand bieden bijna onmogelijk is. Ik voel me verslagen. Ik ben als zoet deeg in de handen van de kok. Op 17 januari 2018 dumpt een medeoprichter van Lectrifi aandelen, wat natuurlijk een deal breaker is. De 2.500.000 gedumpte aandelen moeten gelijkelijk over de klanten worden verdeeld. Ik moet 106.250 aandelen kopen om de deal te redden. Logisch nadenken is al zo vaak onderuit gehaald, dat ik op dit moment niet in staat ben om voor mezelf op te komen.
Al het geld is weg
Op 24 januari verschijnt het nummer van Ashton Whitely weer op mijn telefoon. Een man stelt zich voor als Mirko Kostas, Director Mergers & Acquisitions. Hij deelt me mee dat Robert Brady is geschorst, omdat hij op onrechtmatige wijze klanten, waaronder ik, bevoordeeld zou hebben vanwege het niet in rekening brengen van de borgsom. Zijn toon is nog dreigender dan wat ik tot nu toe heb meegemaakt. Het is duidelijk dat ze hun ‘wapens’ aan het opschalen zijn. Als ik niets doe, krijg ik niets, zegt hij. De borgsom waarmee Robert Brady me heeft geholpen, moet nu per direct worden betaald. Hij bevestigt zelfs zijn dreigementen via e-mail en benadrukt dat dit alles strikt vertrouwelijk is. De man laat een buitengewoon onaangename indruk achter.
Op 5 februari dringt Mirko Kostas wederom aan op dat ik nog eens 260.870 stukken nep-Lectrifi koop. Zelfs als ik zou willen, kan ik dit niet doen. Al het geld is weg. De bankrekening staat leeg. De oplichters hebben hun doel bereikt. De dreigingen nemen toe, zelfs via twee e-mails kort achter elkaar. Mirko Kostas zegt: “Als je mijn telefoontjes blijft vermijden, heb ik geen andere keuze dan je uit de handel halen. Door mij te negeren, begrijp je en aanvaard je de volledige verantwoordelijkheid voor de negatieve gevolgen.”
Dat is het, denk ik. Geen geld meer. Ik zit in grote problemen. Ik leg de telefoon neer en staar naar het scherm met zijn e-mail voor me. Ik word bleek, ben stil en weet niet wat ik moet doen of zeggen. Ik voel een extreem verdriet opkomen. Hoe kon ik zo stom zijn en deze mensen vertrouwen?
Op 6 februari hangt Mirko Kostas weer aan de telefoon en eist geld. Op 7 februari vraagt Mirko Kostas om vandaag te betalen en zegt dat hij me meer tijd zal geven om de transactie af te ronden. Op 9 februari belt Mirko Kostas gewoon om het erin te wrijven en te zeggen dat ik dom ben. Mirko Kostas is de ‘Money Maker’. “Ik ben hier alleen om geld te verdienen! Het kan me niet schelen waar ik in handel. Ik ben hier alleen om veel geld te verdienen!” De IPO van Lectrifi is geannuleerd. De bank of fonds bezit nu het bedrijf. Op 15 februari belt Mirko Kostas opnieuw. De koper wil meer dan 51% van de aandelen bereiken. Hij is bereid om de mijne te kopen, maar ik kom slechts 121.798 aandelen tekort om dit te doen. Dus als ik extra inkoop, kan hij de deal voor me afhandelen. Ik weiger.
Word een klokkenluider en zuiver je geweten
Gedurende de rest van 2018 krijg ik telefoontjes van Nederlanders genaamd Alan Barnes, Martin Pearson, Graham Southgate en David Harding, die allemaal proberen om meer geld van me te krijgen. In januari 2019 volgt vervolgens het voorstel om de nepaandelen van Lectrifi in te wisselen voor nepaandelen in Surwon Technology ltd. Ze sturen zelfs alvast de transactiedocumentatie door. Waarom zou ik? Zodat de zwendel kan doorgaan? Ik denk het niet. De telefoontjes met verschillende pogingen houden aan tot in de zomer van 2019.
Graag zou ik een beroep willen doen op degenen die de oplichters zijn of kennen. Word een klokkenluider en zuiver je geweten. Voorkom veel schade en persoonlijk leed. Het volgende slachtoffer is iemand die dicht bij je staat. Fraude is namelijk dichterbij dan je denkt. Tegen de wetshandhaving zou ik willen zeggen: dit zijn geen geïsoleerde gevallen van hebzuchtige mensen – de slachtoffers – die snel geld willen verdienen met onduidelijke investeringen. Dit is een wereldwijde pandemie van georganiseerde misdaad door syndicaten, vaak in leven gehouden door banken die het faciliteren en de andere kant uit kijken. Toezichthouders die geen toezicht houden. Maar ook door regeringen die er niet om geven als mensen in de ‘rijke’, westerse wereld geld wordt ontnomen.
Het onderwerp van dit soort financiële fraude heeft ook de interesse van verschillende filmmakers gewekt. Natuurlijk is er de bekende film The Wolff of Wall Street (2013) met in de hoofdrol Leonardo DiCaprio en Margot Robbie. Andere films zijn Wall Street: Money never sleeps (2010) en The Big Short (2015). Minder bekend zijn documentaires zoals The China Hu$tle (2017) en Dirty Money (2017). Als ik naar de films kijk als slachtoffer, realiseer ik me dat deze films, alhoewel realistisch, toch een softe versie zijn van wat er in het echt gebeurd is in mijn en vele andere gevallen.
