Hester Bais: “Samen een grote stap zetten naar een financiële wereld die eerlijk, veilig en transparant is voor iedereen”

Michel Klompmaker

Sinds begin april is het officieel bekend. De auteur van Worst Bank Scenario, tevens advocaat, Hester Bais doet mee aan de Europese verkiezingen van 6 juni aanstaande. Anderhalf jaar geleden was Hester een van de keynotes bij ons Behavioral Risk Congres. We spraken met haar over deze opmerkelijk stap, waarbij we ook ingingen op andere issues rond de Financial Services Industry, waarover zij een uitgesproken mening heeft. Die uitgesproken mening is in extenso te lezen in het Nederlandstalige (en in november 2023 in het Engels vertaalde en aangevulde) boek met ruim 400 pagina ’s dat ze samen met Wink Sabée geschreven heeft met als titel “Worst Bank Scenario” (link bevat explain video: aanrader!).

Hester, laten we direct maar met de deur in huis vallen. Waarom wil je opeens zo graag in het Europees parlement belanden?

Hester Bais: “Ik wil inderdaad de komende vijf jaar de Europese burger vertegenwoordigen in het Europees Parlement via Meer Directe Democratie (MDD). Dit is een platform waarop ik mij als onafhankelijke volksvertegenwoordiger presenteer en mijn eigen weg kan gaan, zonder te zijn beteugeld door partij- of fractiediscipline. Mijn partij komt op voor de burger, door te luisteren, te informeren, te verbinden en te activeren.”

Dat is duidelijk, maar we zien dergelijke voornemens bij nagenoeg alle politieke partijen en politici van links en rechts terugkomen, dus op zich niets bijzonders. Toch moet er iets speciaals zijn geweest waarom je zo graag in het Europees parlement wilt stappen.

Hester Bais: “Zoals je weet loop ik al een behoorlijke tijd mee in de financiële wereld en ken ik de wereld ‘van binnenuit’ als jurist, toezichthouder, advocaat en commissaris. Ik ben een insider en was, juist vanwege mijn kennis en ervaring, in staat om de omvangrijke onderpandfraude van banken en pensioenfondsen bloot te leggen. Ik heb de aanleiding en de gevolgen van de kredietcrisis uit 2008 uitvoerig bestudeerd. Ik heb honderden pagina’s parlementaire documenten waaronder wetsgeschiedenis en gespreksverslagen van de parlementaire enquête financieel stelsel gelezen en talloze jaarrekeningen van banken en pensioenfondsen doorgespit. Ik moet je zeggen dat dat niet gemakkelijk was, maar als ik ergens mijn tanden inzet, dan laat ik niet los. Er is een radicaal andere politieke aanpak nodig: ‘Worst Bank Scenario’ is wat mij betreft pas slechts de opmaat naar de grote schoonmaak binnen (openbaar) bestuur en het financiële stelsel.”

Dat is duidelijke taal, maar dat laatste vraagt om een meer specifieke duiding.

Hester Bais: “Ik ben van mening dat de Staat het in 2008 en de periode erna niet goed aangepakt heeft door miljarden belastinggeld te stoppen in de financiële sector om die overeind te houden en om te vormen. Het wrange daarbij is dat de banken zelf de veroorzakers geweest zijn van de kredietcrisis en dat deze crisis niet onverwachts kwam. Het is inmiddels duidelijk dat vanaf begin van deze eeuw zonder inspraak maar op kosten van de burger een nieuw financieel stelsel, inclusief een monetair transmissiemechanisme is uitgerold. Dat ‘Transmission Protection Instrument’ van ECB heette tot 2022 nog gewoon onconventioneel beleid. Openbaar gezag is misbruikt om het financiële stelsel op kosten van de burger om te vormen, wetgeving aan te passen en toezicht (tegenmacht) uit te schakelen. Die omvorming gaat samen met verlies van welvaart, welzijn en vrijheid.

Belastinggeld moet gaan naar taken van algemeen belang zoals onderwijs, sociale woningbouw, zorg en niet naar banken, vermogensbeheerders en hun graaiende bestuurders. Je kunt in een democratie echter pas afspraken met elkaar maken over het uitgeven en (her)verdelen van geld, als je weet wat er daadwerkelijk te spenderen valt. Dat weten we nu niet. Ik ben dus niet zozeer links of rechts, voor zover dat nog bestaat, maar voor transparantie en tegen corruptie.

Het probleem van een (te) grote overheid en overheidssubsidies is dat deze mensen aantrekken die er misbruik van maken. Zowel misbruik van openbaar gezag, als misbruik van subsidies. Bovendien is moeilijk te controleren of deze gelden doelmatig worden besteed. Zo zitten we nu ongevraagd midden in een megalomane transitie van 800 miljard euro, bekend onder de naam NextGenerationEU. Deze transitie wordt onder het mom van corona uitgevoerd, maar is een vervolg op het ‘Globaliseringsfonds’ van 1 januari 2007 en gelieerd aan de omvangrijke onderpandfraude die ik met Worst Bank Scenario aan het licht heb gebracht. Er verdwijnen met deze transitie grote bedragen in de zakken van Big Corporates en van vriendjes in hun netwerk. De burger heeft het nakijken. De volgende generatie, onze kinderen, krijgt de rekening gepresenteerd.

Bovendien wordt Nederland via de achterdeur de Europese schuldenunie in gezogen. De ECB is verre van onafhankelijk, treedt buiten haar mandaat en bedrijft op onze kosten politiek. Zonder dat de burger (en veel politici) dat weet (weten) is door Nederland vanaf 2008 voor meer dan 200 miljard euro aan garanties gegeven aan Europese fondsen en andere internationale instellingen (zoals het IMF). Wij dreigen onze soevereiniteit kwijt te raken, terwijl altijd duidelijk is geweest dat de Nederlandse burger niet zit te wachten op een Europese superstaat, noch op een transferunie.”

Dit betekent dat je nogal wat verschil van inzicht zult hebben met toezichthouders en het Ministerie van Financiën. Zou je dit even willen toelichten?

Hester Bais: “Mijn stelling is dat het financiële stelsel écht eerlijk, veilig en transparant moet zijn. Dat wijkt niet af van de doelstellingen van financiële toezichthouders en het ministerie van Financiën. Het stelsel heeft echter baat bij complexiteit en is gestut op perversiteit. Veel deelnemers in het stelsel zijn onbewust onbekwaam. Daarom zijn kennis en informatiegelijkheid zo belangrijk. Daarbij moet de (netwerk)corruptie daadkrachtig worden aangepakt. Ik wil dat het openbaar gezag weer wordt uitgevoerd conform de regels zoals die democratisch zijn opgesteld. Verder wil ik mij sterk maken voor goede klokkenluidersbescherming, integere rechtspraak, de (échte) onafhankelijkheid van accountants en voor minder maar effectieve regelgeving. Toezichthoudende instanties, zowel Europees als in Nederland, moeten weer gaan doen waarvoor ze zijn opgericht.”

Dan onze laatste vraag over de verkiezingen. Waar hoop je op?

Hester Bais: “Ik hoop erop dat niet alleen de ‘gewone man’ maar juist mensen uit de financiële wereld die mijn werk onderschrijven en ondersteunen op mij stemmen op 6 juni. Regelgeving komt in toenemende mate vanuit Europa, zeker op financieel terrein. Daar kan ik met mijn kennis en ervaring echt impact maken. Met elkaar kunnen we zo een grote stap zetten naar een financiële wereld die eerlijk, veilig en transparant is voor iedereen.”

Dank voor het gesprek en succes met je nieuwe activiteit.

Hester Bais: “Dank en graag gedaan.”