De ongemakkelijke waarheid rond de ‘succesvolle aanpak’ van de Nederlandse regering van belastingoptimalisatie
Marnix van Rij, Staatssecretaris van Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst, werd onder andere op LinkedIn geciteerd met zijn juichend verhaal over het terugdringen van belastingontwijking in Nederland. “Nederland heeft de afgelopen jaren een andere koers ingezet door maatregelen in te voeren die belastingontwijking stevig aanpakken. Deze aanpak blijkt succesvol: we hebben de geldstroom die via Nederland naar laag belastende jurisdicties loopt met bijna 85% naar beneden gebracht. Van €38,5 miljard in 2019, naar iets minder dan €6 miljard in 2021. Die overige €6 miljard zijn vooral dividenden, die per 1 januari 2024 worden aangepakt met de bronbelasting.” De vraag is of dit nu zo is? Het antwoord is ‘nee’. Waarom niet? Wel hierom. Sinds 2001 zijn de meeste geldstromen al lang digitaal en geldt online al lang het ‘digitale waterbedprincipe’ in offshore banking en belastingoptimalisatie. Wel eens van gehoord? Nee?
Dat zit zo. Als er in een land strengere wetgeving wordt ingevoerd, wordt er snel een nieuwe “Legal Entity off the Shelf” gekocht en/of digitaal opgezet in een vriendelijkere jurisdictie en wordt het geheel zeer snel digitaal overgeplaatst door specialisten. Iets wat we al zagen in de trustsector van corporate en private legal entities na 9/11 bij ABN Amro Trust wereldwijd. Zowel voor corporate als voor private legal entities.
Daarnaast heeft het Verenigd Koninkrijk onder Boris Johnson veel aantrekkelijke belastingstructuren van het Europese vasteland gekopieerd en daar ingevoerd voordat de Brexit werd ingevoerd. De ongemakkelijke waarheid achter de bewering van Van Rij is dus dat ‘we’ totaal geen zicht hebben op de aard en omvang van online geldstromen en dividenden. En evenmin bijvoorbeeld op de veel voorkomende conversie van zwart geld in diamanten, goud, kunst en vastgoed.
Hoe ‘efficiënt’ de Nederlandse aanpak in werkelijkheid is, bleek onlangs weer eens bij het invoeren van de sancties tegen Russische vermogende relaties aan het begin van de inval in Oekraïne. Dat duurde zo lang onder de bezielende leiding van Wopke Hoekstra dat het merendeel van de assets (immaterieel en materieel) al lang weg was gesluisd naar veiligere fysieke en virtuele belastingparadijzen. Hoezo ‘succesvol’ dus?
De ongemakkelijke waarheid is dat het opzetten van digitale legal entities en het overplaatsen van digitale assets inclusief digitale betalingen nog steeds heel gemakkelijk is en snel kan plaatsvinden door echte experts. Nieuwe wetgeving heeft totaal geen zin, noch in Nederland, noch in de EU. En zeker niet als digitale handhaving is toevertrouwd aan logge, trage bureaucratische instellingen als Nederlandse ministeries en de EU en aan zwaar onderbezette politieafdelingen, het Openbaar Ministerie en de Rechterlijke macht. Wellicht nuttig om te weten dat ik ex-program manager eTrust bij ABN Amro Trust was, programmamanager Global Compliance Private Banking en CDD & splitsingsmanager KYC bij de splitsing van ABN Amro na 2008.
Tony de Bree
