Tijdens het Fraude Film Festival 2023 in Theater Tuschinski in Amsterdam op 2 en 3 november zal traditioneel de Anti Fraude Award worden uitgereikt op de donderdagavond. De jury heeft dit jaar een ruime keuze zoals blijkt uit de lijst met onderstaande organisaties en namen die ervoor in aanmerking komen. Maar uiteindelijk zal de jury haar keuze bepalen op basis van de short list met de drie overgebleven kandidaten, die op 26 oktober tot stand komt. Nu eerst de lijst in alfabetische volgorde met de kandidaten en een korte omschrijving over het waarom van de kandidatuur voor de Anti-Fraude Award 2023.
Fred Byrman
Fred Byrman is in staat met zijn tomeloze enthousiasme tot het overbrengen van kennis op het gebied van risico’s rondom fraude binnen de scheepvaart. Drugs, criminaliteit, insluipers. Als docent,auditor, schrijver en inspirator weet hij enorm veel mensen daarvan bewust te maken.
Nan van de Coevering / Operatie SpecTor
Bij deze operatie, SpecTor genaamd, is meer dan 50 miljoen euro aan contant geld en virtuele valuta, 850 kg drugs en 117 vuurwapens in beslag genomen. Het Team Cyber Enabled Crime (TCEC)van de Dienst Landelijke Recherche van de Landelijke Eenheid is actief in de bestrijding van dark web markten en maakt namens de Nederlandse politie deel uit van de zogenaamde Operational Coordination Group (OPCG) van Europol, die Operatie Spector initieerde. Nan van de Coevering is daarbij de teamleider van TCEC.
Cybercrimeteam Midden-Nederland
Het team werkt nauw samen met de London’s Metropolitan Police Service inzake de internationale spoofing dienst iSpoof. Met deze dienst voerden criminelen wereldwijd gesprekken om mensen op te lichten door zich voor te doen als bank of overheidsorganisatie. Dit heet helpdeskfraude. Dit jaar zijn een beheerder van deze dienst en de eerste gebruikers gearresteerd. Tegelijkertijd is de dienst iSpoof uit de lucht gehaald. Dankzij de uitkomsten van deze internationale samenwerking wordt het criminelen voorlopig moeilijker gemaakt om deze vorm van fraude te kunnen voortzetten en weten zij dat ze in het vizier staan bij de internationale opsporingsdiensten.
Erwin van Eijk / Nederlands Forensisch Instituut (NFI)
Het NFI heeft mede dankzij een Europees samenwerkingsproject genaamd EXFILES, honderden crypto telefoons van zware criminelen gekraakt. In het project werken niet alleen verschillende opsporingsdiensten, maar ook bedrijven samen aan nieuwe methoden en technieken om toegang te krijgen tot crypto telefoons. “EXFILES heeft eraan bijgedragen dat opsporingsdiensten en het OpenbaarMinisterie toegang kregen tot honderden telefoons, veelal in onderzoeken naar zware georganiseerde criminaliteit,” aldus Erwin van Eijk hoofd van de divisie Digitale en Biometrische Sporen van het NFI.
Foodwatch NL
Deze organisatie houdt zich al vele jaren bezig met de bestrijding van fraude in de voedselketen. Als dé onafhankelijke voedselwaakhond, stelt Foodwatch misstanden aan de kaak en legt de vinger op de zere plekken van onze voedselvoorziening. Ieder jaar weer leiden de nominaties voor het Gouden Windei bij producenten tot enige paniek. In 2016 haalde Foodwatch al eens de shortlist. Het Expert Comité oordeelde toen onder andere dat Foodwatch NL een transparante organisatie is met een enorme ambitie en een belangrijke missie, namelijk eerlijk, veilig en gezond voedsel. Met hun succesvolle campagnes brengen zij fraude, oplichting en misstanden inde voedselketen onder de aandacht van consumenten, ondernemingen en overheid.
Fraudehelpdesk
De Fraudehelpdesk wil zoveel mogelijk voorkomen dat de Nederlandse bevolking slachtoffer wordt van fraude. De Fraudehelpdesk biedt fraudeslachtoffers een helpende hand door hen te adviseren en naar de juiste instantie te verwijzen. Daarnaast proberen ze slachtofferschap te voorkomen door burgers en bedrijven bewust te maken van fraude-risico’s en praktische tips te geven over hoe zij die risico’s kunnen beperken.
GUTS tickets
GUTS tickets werkt al jaren als een anti fraude ticketing bedrijf voor grote artiesten zoals Jochem Meyer, Ronald Goedemondt, Suzan en Freek, Di-Rect en Chefs Special. Zij zorgen ervoor dat er alleen eerlijke tickets verkocht worden en dat deze niet illegaal doorverkocht worden.
International Union for Conservation of Nature NL (IUCN)
Het IUCN NL brengt de problemen rondom wildlife crime onder de aandacht bij publiek en politiek. Zij onderzoeken de omvang, structuur en dynamiek van de criminele netwerken en spelen die informatie door naar relevante partijen. Wildlife crime is steeds vaker een vorm van georganiseerde misdaad. Bestaande illegale handelsroutes voor bijvoorbeeld de handel in drugs of wapens worden ervoor ingezet. Een grensoverschrijdend probleem dus dat ook op internationaal niveau aangepakt moet worden. Dit doet het IUCN NL bijvoorbeeld door samen met lokale partners bij te dragen aan wetgeving in verschillende landen. Ook het handhaven van bestaande wet- en regelgeving op het gebied van de illegale handel in dieren en betere controles bij de doorvoerhavens (Rotterdam, Schiphol) kan -volgens IUCN NL- een belangrijke rol spelen in de bestrijding van wild life crime.
Investico
De gedreven journalisten van Investico doen onderzoek naar geldstromen en machtsnetwerken die zich over de hele wereld uitstrekken. Voor mediapartijen is Investico een waardevolle partner die beschikt over specifieke onderzoekvaardigheden. In de succesvolle podcast ‘Speurwerk” nemen zij de luisteraars mee in een zoektocht naar de waarheid.
Sylvia Laurensse / Cybercrime team Politie Limburg
Sylvia zocht pro-actief de samenwerking met Marktplaats en zij heeft de afgelopen twee jaar intensief gewerkt aan de bestrijding van betaalverzoekfraude. De door Sylvia Laurensse gekozen aanpak bleek uitermate succesvol en heeft in twee jaar gezorgd voor een afname van betaalverzoekfraude met 76,5%. Het cybercrime team van politie Limburg kreeg het themabetaalverzoekfraude in 2020 als aandachtsgebied. Meteen werd geïnvesteerd in het inzichtelijk maken hoe deze vorm van cybercrime in zijn werk gaat. Ook is onderzoek gedaan naar de slachtoffers. Daaruit bleek dat de link in het nep betaalverzoek niet naar de website van de bank, Tikkie of iDeal leidt, maar naar een phishing site waar de zogenaamde koper kan meekijken als de verkoper de inloggegevens van de bank invult. Samenwerking met Marktplaats leidde onder andere tot technische maatregelen die zijn doorgevoerd op het platform, waardoor telefoonnummers van particuliere gebruikers niet langer automatisch zichtbaar worden bij plaatsing van een nieuwe advertentie.
Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (NSOC)
Het NSOC bundelt de kennis, kracht en expertise van de verschillende partners en benut, door informatie en kennis uit te wisselen en te combineren. Hierdoor is het mogelijk om criminele netwerken in kaart te brengen en op verschillende manieren duurzaam te verstoren. Het NSOC wordt gevormd vanuit zes partnerorganisaties, onder leiding van directeur Joost van Slobbe.
Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA)
Deze organisatie heeft een visie ontwikkeld op visserijfraude, te weten ‘de visketen in beeld’. Hierin duidt de NVWA de risico’s in de visketen, zoals voedselveiligheid, natuur en milieu, dierenwelzijn en diergezondheid. Ook beschrijft de organisatie in het document hoe de NVWA haar kennisontwikkeling en haar toezicht en fraude-opsporing gaat afstemmen op de belangrijkste risico’s.
Off limits/Help wanted – bij online (grens)overschrijdend gedrag
Iedereen kan te maken hebben met oplichting, afpersing of ander grensoverschrijdend gedrag, en kan daarmee terecht kan bij Helpwanted. Ze bieden onder andere praktische hulp en persoonlijk advies en tips. Slachtoffers kunnen gratis en anoniem chatten, mailen en bellen. Help wanted is een initiatief van Off limits. Zij weten wat er mis kan gaan en gaan de strijd aan met online grensoverschrijdend gedrag. De missie is om te werken aan een veiligere online wereld. Het werk beperkt zich niet alleen tot online seksueel misbruik, maar richt zich ook op online fraude en online stalking.
Opsporing Verzocht
Het tv-programma “Opsporing Verzocht” boekt al meer dan veertig jaren successen. In al die jaren werd bijna de helft van alle zaken opgelost. Opsporing Verzocht is een samenwerkingsverband tussen het Openbaar Ministerie, de Politie en AVROTROS. Het is het officiële landelijke opsporingsprogramma dat in dienst staat van het opsporen van criminelen en ter voorkoming van criminaliteit. De presentatie is in handen van Anniko van Santen.
Parool Misdaad podcast / Wouter Laumans, Paul Vugts
Misdaadjournalisten Wouter Laumans en Paul Vugts praten hun luisteraars bij over criminaliteit in de Parool Misdaad podcast. Elke twee weken vertellen zij onder leiding van Corrie Gerritsma over grote en kleine misdaadzaken onder het motto ‘de criminele wereld is meedogenloos en voor buitenstaanders met mysteries omgeven’.
Pointer
Pointer kaart maatschappelijke onderwerpen aan en onthult allerlei misstanden. Pointer is het platform voor onderzoeksjournalistiek van de KRO-NCRV op tv, radio en online. TV- en radiomakers, datajournalisten en onderzoekers brengen onthullende, verdiepende verhalen, met maatschappelijke impact, bijvoorbeeld op het gebied van fraude met energie-labels, aanpak jeugdcriminaliteit, oplichtingen en misleiding.
Strategische Milieukamer (SMK)
De SMK is de opdrachtgever van het Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit. Dit rapport is in2021 verschenen en het dreigingsbeeld is completer dan ooit. Bij hun aanpak richt de SMK zich op meerdere vormen van milieucriminaliteit, zoals mestfraude, illegale handel en gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, afvalcriminaliteit en gesjoemel met bodem- en grondstromen. Door de SMK wordt het beleid en de prioriteiten bepaald met betrekking tot de aanpak van milieucriminaliteit. In de SMK zijn onder voorzitterschap van het Openbaar Ministerie de belangrijkste spelers voor de strafrechtelijke aanpak van milieucriminaliteit vertegenwoordigd; de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW), de Politie en de Omgevingsdiensten.
Jan-Hein Strop en Stefan Vermeulen
Het boek ‘Sywerts miljoenen’, geschreven door Follow the Money journalisten Jan-Hein Strop en Stefan Vermeulen, verhaalt hoe Van Lienden en zijn compagnons Bernd Damme en Camille van Gestel in 2020 een deal met de overheid sloten voor de levering van mondkapjes. Belangeloos, volgens de drie, maar in werkelijkheid verdienden ze er miljoenen aan. De rechtszaken daarover lopen nog altijd en gaan over oplichting, verduistering en inmiddels ook witwassen.
Taskforce Integriteit Zorgsector
De Taskforce Integriteit Zorgsector is opgericht als een samenwerkingsverband bestaande uit verschillende organisaties (onder andere VWS, FIOD, Nza en CIZ) met elk eigen taken en bevoegdheden om gezamenlijk te streven naar een sterke aanpak van zorgfraude. De samenwerkende organisaties staan allemaal voor de keuze tussen de inzet van voldoende middelen en het efficiënt bereiken van het beoogde doel: zorgfraude bestrijden en het liefst voorkomen.
Yelle Tieleman / De Hedelse afpersingszaak
Yelle schreef een ijzingwekkend boek over de meeste gewelddadige afpersingszaak in Nederland. Nadat bij een fruitbedrijf 400 kilo cocaïne wordt gevonden, krijgt de eigenaar een anoniem sms’je: Hij moet betalen voor de geleden schade. Door een blunder van het Openbaar Ministerie lekt een personeelslijst met honderden adressen uit en krijgen tientallen (ex-)medewerkers van het fruitbedrijf met aanslagen te maken. Zo weten twee broers bij een brand in hun woning ternauwernood aan de dood te ontsnappen. Yelle Tieleman werkt momenteel bij Follow the Money, na tien jaar AD. Hij kreeg in2019 ‘De Tegel’ voor zijn verslaggeving over de tramaanslag in Utrecht.
2DOC/In het brein van de bedrieger
2DOC geeft al jaren op een toegankelijke wijze inzicht in bijzondere zaken. Zo ook in de zesdelige documentaireserie in het brein van de bedriegers. Een team van experts onderzoekt buitengewone bedrogzaken uit de recente geschiedenis. De zaken worden bekeken door de lenzen van forensische psychologie, gedragspsychologie en neuropsychologie. Wat zijn de onderbewuste bedoelingen en motivaties achter hun daden?
VGZ Anti-Fraude Event
Op 16 februari 2023 werd op het hoofdkantoor van VGZ in Arnhem een minicongres over het bestrijden van zorgfraude georganiseerd. Bedoeling was om met een aantal inspirerende presentaties een interessante gelegenheid te creëren voor de mensen die samen met VGZ dagelijks opgelijnd staan voor werk. Interne én externe stakeholders uitgenodigd. Het VGZ Anti-Fraude Event mocht uiteindelijk meer dan 165 mensen verwelkom, waaronder naast de eigen KMP fraudecontactpersonen, CFB-ers, HTZO-ers, medewerkers Zorgkantoren, Risk & Compliance Officers en VGZ advocaten, ook collega’s van Zilveren Kruis Achmea, CZ, Menzis, ASR, ONVZ, Zorg en Zekerheid en ZN. Daarnaast waren vertegenwoordigers van de IGJ, IKZ, NLA, Nza, OM, Politie, CIZ en VNG aanwezig. Het was het grootste evenement ooit voor iedereen die de bestrijding van zorgfraude een warm hart toedraagt. Direct gevolg van het event is dat het aantal aangiften en meldingen over zorgfraude bij de NLa is gestegen.
Ruben van Well / Cybercrime Team Rotterdam
Het Cybercrime Team Rotterdam onder leiding van Ruben van Well nam succesvol deel aan Operatie Cookiemonster. Operatie Cookiemonster betrof een groot internationaal onderzoek naar een crimineel handelsplatform ‘Genesis Market’ waar de ‘online fingerprint’ van meer dan 1.5miljoen slachtoffers werden verhandeld. Inmiddels zijn er 19 aanhoudingen en 25 doorzoekingen door heel Nederland en 1 op Curaçao. Gekozen is voor een brede aanpak van cybercrime die niet alleen daders raakt, maar vooral ook slachtoffers(schap) heeft voorkomen door (1) de gelegenheidsstructuur en daders te verstoren, (2) te investeren in bewustwording in de maatschappij en (3) een antivirus te ontwikkelen om computers van slachtoffers op te schonen. Er zijn enorm veel mensen betrokken geweest om de behaalde resultaten mogelijk te maken, maar specifiek is deze nominatie voor team cybercrime van de eenheid Rotterdam gelet op het initiatief,de leidende rol en eindverantwoordelijkheid binnen dit onderzoek.
Hans Werdmölder
Antropoloog criminoloog Hans Werdmölder publiceert in Wynia’s Week artikelen over misdaad, drugsbeleid, politie en justitie. Hij is onder meer auteur van het boek Nederland Narcostaat (2022). Hierin maakt hij lezers bewust van en beducht voor diverse vormen van(drugs)criminaliteit. Hij beveelt in het boek en aantal maatregelen aan en pleit -onder strikte voorwaarden- voor legalisering. Van zijn hand verschenen ook de boeken ‘Kansparels(2022)’ en ‘De ongelijke strijd tegen de zware misdaad (2023)’.
Karin van Wingerde
Deze hoogleraar Corporate Crime and Governance houdt zich vooral bezig met het hoe en waarom de overheid, het bedrijfsleven en de maatschappij samenwerken bij de preventie van georganiseerde criminaliteit en de naleving van regels. Karin van Wingerde was zeer nauw betrokken bij de totstandkoming van het kritische rapport ‘Koers Bepalen’, waarin onder andere wordt opgeroepen om de fundamentele uitgangspunten voor de bestrijding van criminaliteit ter discussie te stellen. Zij is kritisch op korte termijn successen en pleit voor meer en betere samenwerking tussen publieke en private partijen. Karin van Wingerde wil onder andere meer aandacht voor effectieve samenwerkingsvormen die duurzaam succesvol zijn op de langere termijn. “En dat is wel nodig, want heel veel meer capaciteit voor criminaliteitsbestrijding is er niet’, aldus Karin van Wingerde.
Thijs Zeeman
Thijs Zeeman en zijn team doen in “Zeeman Confronteert” er alles aan om Nederlanders met een groot probleem te helpen. Thijs gaat achter meesteroplichters, manipulators en louche beunhazen aan die andere mensen emotioneel of financieel hebben geruïneerd.
Zoals gezegd, de uiteindelijke winnaar, winnares of winnende organisatie wordt bekendgemaakt op donderdagavond 2 november 2023 in Tuschinski in Amsterdam, als onderdeel van het Fraude Film Festival 2023.
