Cijferbrij

Roel van den Bersselaar
Nederland blij, de werkloosheid daalt! Volgens het CBS zit 5,3% van de beroepsbevolking zonder werk, ongeveer 480.000 mensen op een beroepsbevolking van 9 miljoen. Toch? Of toch niet? Het is maar wat je gelooft. Vraag het een kabinet in verkiezingstijd en het zijn er 480.000, misschien wel minder als je de “frictiewerkloosheid” niet meetelt. Frictiewerkloosheid is de periode zonder werk tussen 2 banen in. Vraag het de gemeente en die zal iets heel anders zeggen. Of vraag het aan het gevangeniswezen. Of aan de dagbestedingsorganisaties. Dan ziet het plaatje er heel anders uit…

1. Werkzoekenden UWV : 500.000
2. Participatiewet: 460.000
3. Wajong :200.000
4. Dagbesteding zorg 130.000
5. Sociale werkvoorziening 90.000
6. Gedetineerden 43.000
7. Stageplaatsenonderwijs 50.000
De optelsom komt dan al snel uit op 1,5 miljoen mensen! Ja, hallo, de mensen in de sociale werkvoorziening hebben toch een baan? Oké, geen ‘reguliere’ baan in het bedrijfsleven waarmee ze in het eigen onderhoud kunnen voorzien, maar toch. En dagbesteding zorg, hoezo moeten we die tot de werklozen rekenen?
Participatiemaatschappij
Daarop is één antwoord mogelijk. Participatiemaatschappij. Weet u het nog? We gaan het allemaal anders doen, de burgers krijgen meer verantwoordelijkheid en de overheid doet een stapje terug. Iedereen die nu is ‘weggestopt’ moet op de één of andere manier binnen het bedrijfsleven, al of niet met begeleiding, aan de slag kunnen. De inclusieve samenleving (tromgeroffel) komt eraan! Maar als we zo inclusief zijn, doen we dan al die mensen die niet in het overzicht van het CBS staan niet tekort? Waar komen die inclusieve arbeidsplaatsen voor hen dan vandaan? En nog belangrijker: waarom horen we daar zo weinig over?
Dat komt omdat onze definitie van werk en van werkloos op de schop moet. Wat is werk? Is dat het ruilen van je tijd voor inkomen zodat je in economische zin voor jezelf kunt zorgen? Maar al die mensen die heel bevlogen onmisbare taken uitvoeren als vrijwilliger dan? En als je een voltijdbaan hebt die helaas onvoldoende opbrengt om in je levensonderhoud te kunnen voorzien, heb je dan geen werk?
Vragen, vragen, vragen. Als het nieuwe kabinet echt werk wil gaan maken van de participatiemaatschappij en de inclusieve samenleving, zal ze het begrip werk opnieuw moeten uitvinden. En de consequenties van die uitvinding moeten laten landen bij ons als burgers. Voor ons als burgers heb ik een andere boodschap. Als u weer eens de juichverhalen hoort over de afnemende werkloosheid, kunt u gerust blij en tevreden zijn. Maar ik hoop dat er ergens een stemmetje zit. Een stemmetje dat vraagt hoe het nu zit met de inclusieve banen voor de mensen in de sociale werkvoorziening. En de dagbesteding. En de Wajong’ers. En die vrijwilligers. Want, wat betekent dat nu, werk hebben?
De auteur, Roel van den Bersselaar, is Partner  bij Adlasz in Tilburg.