Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond en jongeren ervaren van alle onderzochte groepen het vaakst discriminatie in hun contact met banken en betaalinstellingen. Dit blijkt uit onafhankelijk onderzoek in opdracht van het ministerie van Financiën. Uit het onderzoek volgt dat één op de tien mensen discriminatie ervaart in hun contact met banken en betaalinstellingen. Overmatige controle door banken en betaalinstellingen is de meest genoemde gedraging. Ook is het vaak onduidelijk waarom zij vragen van banken en betaalinstellingen moeten beantwoorden of bepaalde informatie moeten aanleveren. Minister Van Weyenberg (zie foto) heeft dit rapport op 27 mei jongstleden naar de Tweede Kamer gestuurd en spreekt met vertegenwoordigers van de moslimgemeenschap. Hij vindt de resultaten onacceptabel en roept op om samen met banken en betaalinstellingen, de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), de Verenigde Betaalinstellingen Nederland (VBIN) en De Nederlandsche Bank (DNB) actie te ondernemen.
Minister Van Weyenberg: “Het is onacceptabel en heel pijnlijk dat ook maar iemand discriminatie ervaart, laat staan dat het plaatsvindt. Ik vind de voorbeelden die in het rapport worden genoemd zeer ernstig. Het is voor mij klinkklaar dat er actie ondernomen moet worden ondernomen. Bovendien kunnen we het ons als samenleving niet permitteren dat een deel van de bevolking zich buiten gesloten of anders behandeld voelt.”
Uit het onderzoek blijkt dat er door mensen ‘overmatige’ controle wordt ervaren in het contact met banken en betaalinstellingen. Vaak leggen banken en betaalinstellingen bijvoorbeeld niet uit waarom zij specifieke vragen stellen. De communicatie van banken en betaalinstellingen laat in die gevallen duidelijk te wensen over. De manier waarop zij klanten behandelen en benaderen moet verbeterd worden. Hier valt grote winst te behalen.
De witwas- en sanctiewetgeving verplicht banken om hun klanten te kennen en te verifiëren om witwassen en terrorismefinanciering tegen te gaan. Zij doen hierbij soms meer dan noodzakelijk is vanuit de wet- en regelgeving. Minister Van Weyenberg roept banken op dat zij niet meer informatie opvragen dan nodig en dat ze duidelijk communiceren naar hun klanten, zodat zij weten welk doel dit dient. De brancheorganisaties NVB en de VBIN zullen hierop gaan acteren en de minister informeren.
Ook is het belangrijk dat banken en betaalinstellingen werken aan bewustwording. Uit het onderzoek dat de NVB zelf eerder heeft uitgevoerd blijkt dat banken de signalen over discriminatie over het algemeen niet herkennen en weinig klachten ontvangen. Dit onderzoek laat zien dat die signalen er wel degelijk zijn. Het is daarom essentieel dat banken en betaalinstellingen zich bewust worden van vooroordelen en over hoe dit een rol speelt in de behandeling van klanten. De NVB heeft toegezegd hiermee aan de slag te gaan en DNB gaat dit monitoren aan de hand van een vervolgonderzoek.
Tot slot is het belangrijk dat mensen en organisaties ergens terecht kunnen als zij discriminatie ervaren. Dit kan in eerste instantie via de klachtenprocedure van de bank. Maar banken moeten zich er bewust van zijn dat deze drempel vaak hoog is. Mensen kunnen zich ook wenden tot het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid), of al dan niet anoniem, melding doen bij het landelijk meldpunt discriminatie.
Minister Van Weyenberg zet het onderwerp discriminatie structureel op de agenda van de gesprekken met banken, betaalinstellingen en de toezichthouder om te bespreken hoe er vervolg wordt gegeven aan de conclusies van dit rapport. Zo spreekt hij binnenkort met de NVB over de acties die hij van hen verwacht. Daarnaast wil hij ook de groepen die discriminatie ervaren blijven betrekken. Rond de jaarwisseling wordt hier een update over gegeven.
Voor diegenen die live over de Wwft willen meepraten raden we het Risk & Compliance Jaarcongres 2024 aan op 13 juni aanstaande in Baarn.
