Banken, claim je plek in de platform economie

Mark Griep
Het platform business model is een trend in het bedrijfsleven. En als je het over dat model hebt, is daarvoor de term disruptie al vaak gevallen. Airbnb en Uber zijn de twee meest bekende namen als wordt gesproken over platform businesses. Ze geven op hun eigen manier vorm aan dit business model, maar maken maar een klein onderdeel uit van wat we de ‘platform economie’ zijn gaan noemen. Van dit platform business model kunnen bedrijven in diverse uiteenlopende sectoren een graantje meepikken, maar in de bankenwereld lijkt men nog terughoudend te zijn. Bijzonder, omdat veel bedrijven dit business model in de afgelopen jaren geïmplementeerd hebben.
Wat is een platform business en in welk opzicht verschilt dit business model van het traditionele pipeline model? Het traditionele model richt zich op eenzijdige levering van goederen en diensten, waarbij leverancier en afnemer een duidelijke eigen rol spelen. Bij platform business staat de verbinding tussen producent en consument centraal. Interactie speelt bij dit business model een hoofdrol.
Eenzelfde basisidee
Er zijn talloze voorbeelden van bedrijven die het platform business model succesvol toepassen, naast Airbnb en Uber. In Nederland is Bol.com daar een mooi voorbeeld van: zij maken verkoop van derden via hun eigen platform mogelijk. Deze drie voorbeelden maken direct duidelijk dat het platform business model niet is gebonden aan één branche of sector. Wat ze wel gemeen hebben: ze maken gebruik van hetzelfde basisidee en dat zorgt bij alle drie voor snelle groei, een grote impact op het bedrijfsleven en een stevige positie aan de top van hun sector.
Het belang en de mogelijkheden van het platform business model wordt in diverse sectoren ingezien, maar nog niet overal succesvol toegepast. In het bankwezen is het wat dat betreft nog erg stil. Nog wel, want nu Fintech steeds populairder wordt en de nieuwe PSD2-wetgeving de weg vrijmaakt voor nieuwe betaalmethoden, kan de eerste platform revolutie in de bankwereld niet ver weg zijn!
Diverse Europese consumentenbanken proberen nu hun positie in de platform economie te bepalen. Veel banken zijn al in het bezit van een goedwerkend platform met een grote gebruikersgroep (in de vorm van bijvoorbeeld een internetbankieren-app), maar bieden daar vrijwel alleen eigen producten en diensten aan. Zij staan nu voor de uitdaging deze platformen toegankelijk te maken voor derden, zodat deze via hun platform diensten en producten kunnen leveren. Op die manier creëert een bank waarde voor zowel consumenten als producenten, door interactie tussen de twee te faciliteren.
Maak een strategisch ontwerp
Dit proces van een business model langzaam ombouwen en openstellen voor beide kanten van de markt, gaat voor veel bedrijven gepaard met zorgen over de eigen concurrentiepositie. Want loopt je eigen bedrijfscontinuïteit geen gevaar als je anderen de ruimte geeft daarvan mee te profiteren? Veel van deze zorgen neem je weg door allereerst een strategisch ontwerp voor je platform business model te maken.
Met Sangeet Choudary – MIT-professor en auteur van twee boeken over platform business – werkt PA Consulting samen om voor één van Europa’s grootste banken een methodologie te ontwikkelen waarmee de bank een platform kan ontwerpen zonder eerder genoemde zorgen. Deze methodologie wordt door de bank gebruikt om het nieuwe platform gestructureerd vorm te geven en op te zetten, maar helpt vervolgens ook bij het managen van het model.
Hoe je het ook wendt of keert, banken die hun plek binnen de platform economie willen claimen, komen terecht in een concurrentiestrijd met andere grote banken, nieuwe (Fintech) start-ups en de grote Tech reuzen. Door de juiste methodologie toe te passen kunnen banken zich staande houden in deze nieuwe economie. Het geeft ze net dat beetje extra om een stevige concurrentiepositie in te kunnen nemen.
De auteur, Mark Griep, is werkzaam als  expert financiële dienstverlening bij PA Consulting.