In de jaren tachtig begon mijn persoonlijke digitale bestaan. Zakelijk was digitalisering al gaande met email en de eerste digitale persoonlijke files ontstonden op het mainframe of de Wang wordprocessor. Eind jaren tachtig een Apple werkstation en een ‘portable’ Compaq die je als flinke naaimachine mee naar huis kon nemen. Vervolgens de PC met PS2 en MS-DOS. WordPerfect als wordprocessor en Lotus 1-2-3 als eerste spreadsheet applicatie. Data opgeslagen op centrale systemen, cassettebandjes en later floppy disks. Mijn eerste files die ik nog in mijn bezit heb, stammen uit die begin jaren negentig. Enkele stapels floppydisks die gelukkig – toen als back up – nog leesbaar op CD’s zijn gebrand. Bestanden met datagroottes van tientallen tot honderden kilobytes. Het begin van mijn persoonlijke digitale historie. Begin jaren negentig kwam de eigen PC in huis, via een PC-privé project waar je ‘snipperdagen’ kon inruilen om die aanschaf te bekostigen. De tijden van World Online en Netscape. Met een persoonlijk email adres van HetNet van toen nog PTT Telecom. Een globaal hotmail adres van Microsoft, passend bij je eerste persoonlijke Microsoft Office met Word en Excel. Windows 95 als de revolutie waarmee je privé kon linken met het zakelijke Windows NT. Zakelijk en privé gingen langzaam parallel lopen en bestanden werden makkelijker uitwisselbaar. Lees meer…

De mens is een kwetsbaar dier, zoals Desmond Morris in zijn boek ‘de naakte aap’ beschreef. Maar die kwetsbaarheid pareert hij door zijn hoge intelligentie: het vermogen om zich met gereedschappen te beschermen. Deze slimme gereedschappen en gebouwde bescherming zijn het succes van het menselijke ras en mede daarom zijn we nog steeds een groeiende populatie op deze aarde. Dat succes levert gelijk ook uitdagingen op: er is slechts één planeet aarde. De mens moet zich steeds meer inspannen om zijn leefomgeving en het milieu te beschermen, opdat de mensheid uiteindelijk niet door uitputting en vervuiling van de aarde uitsterft. Dat schept twee belangrijke toekomstwaarden voor de mensheid: het vermogen om met die intelligentie steeds slimmere techniek en gereedschappen te blijven ontwikkelen om dat welzijn en die welvaart te kunnen garanderen. Maar gelijkertijd dat in zó een vorm te gieten dat zijn leefomgeving niet vervuilt en in stand blijft. Tenslotte die twee technische uitdagingen inbedden in vrede respecterende ecosystemen van mensen, culturen en volkeren. Lees meer…

Er wordt veel gesproken over kunstmatige intelligentie: systemen die zelf kunnen leren. Er is best wat verwarring over wat kunstmatige intelligentie feitelijk is. Niet alleen wat ‘kunstmatig‘ betekent, maar ook onder ‘intelligentie’ wordt niet door iedereen hetzelfde verstaan. Het Engelse ‘intelligence’ – waar het begrip artificial intelligence zijn oorsprong heeft – betekent allereerst het vermogen om te leren of te begrijpen of om te gaan met nieuwe of moeilijke situaties. Kennis toe te kunnen passen om de omgeving te manipuleren of om abstract te denken. Maar de tweede betekenis is informatie en nieuws. Een Intelligence Agency is een agentschap dat informatie verzameld, vaak gericht op informatie van een (mogelijke) vijand of een vijandig gebied. Tenslotte betekent ‘intelligence’ ook het vermogen om computerfuncties uit te voeren. Eigenlijk zit in alle smartphones al heel veel kunstmatige intelligentie. Vroeger spraken we over een kennissysteem, daar waar op één specifiek gebied veel kennis was samengebracht en die kennisverzameling gericht worden doorzocht. Ook zoekmachines zijn vormen van kunstmatige intelligentie. Omdat onze computercapaciteit toeneemt, neemt ook de kracht en dus potentie van zelflerende systemen toe. Zelflerende algoritmes die – bijvoorbeeld in neurale netwerken – op basis van statistische kansberekening voorspellingen doen. Het succes (achteraf) van die voorspelling is dan een maat of het ‘geleerde’ juist was of niet. Het is vergelijkbaar met het gebruiken van Big Data (verzameld uit het verleden) te vergelijken met actuele data door vooraf opgestelde algoritmes. Op basis van herkenbaarheid uit het verleden, wordt een ‘voorspelling’ gedaan. Lees meer…

Elke digitale transformatie stelt eisen aan de onderliggende data-architectuur om moderne technieken als Big Data analyse, Machine Learning en Kunstmatige Intelligentie mogelijk te maken. In een interessant artikel van McKinsey ‘Breaking through data-architecture gridlock to scale AI’ worden goede voorbeelden beschreven hoe organisaties sneller en makkelijker deze nieuwe data-architecturen kunnen ontwikkelen en implementeren. Om fundamenteel te moderniseren, is een heldere routekaart voor die data-architectuur nodig. Nog steeds kampen veel organisaties met data-architecturen die organisch zijn ontstaan vanuit vele verschillende applicaties. Datamodellen uit de tijd dat applicaties leidend waren en voor hun applicaties het gebruik van eigen ‘propriety’ datamodellen afdwongen. Intussen is wel helder dat in moderne informatie-huishoudingen data in principe open en transparant zal moeten zijn. Met uitzonderingen van specifieke, vaak transactie gerichte processen waar voor applicaties en systemen bijzondere en/of gesloten datamodellen nodig zijn. Deze paradigma verandering van applicatie centrische architecturen naar data centrische architecturen vraagt een andere mindset bij niet alleen de informatiedeskundigen, maar ook bij de leiding van die organisatie. Immers ‘data-denken’ is heel anders dan ‘applicatie-denken’. Applicatie-denken kunnen managers en procesverantwoordelijken redelijk makkelijk, omdat de applicatie vanuit een proces is ontwikkeld en ontworpen. Lees meer…

We leven in een tijd dat alles digitaal moet zijn en data centraal in elke ontwikkeling staat. We leven midden tussen digitale transformaties en zoeken inzicht om informatiehuishoudingen nieuwe vorm te geven en gereed te maken voor de toekomst. Intussen is en blijft die moderne digitale wereld gebaseerd op aloude fysieke infrastructuren en technieken. Elektrotechniek, elektronica, telecommunicatie, energiesystemen en informatietechniek. Techniek die meer dan honderd jaar oud is. Soms in een nieuw jasje gestoken. Maar niet principieel anders werkt. Het jongste kindje ‘informatica’ is in de basis ook niet meer dan een verzameling technische systemen met elektronische componenten, op hun beurt weer gebouwd uit aardse materialen, metalen en composieten. Zonder die grondstoffen uit de fysieke wereld kunnen we geen enkele virtuele of digitale wereld bouwen. De cloud staat met beide voeten op de grond. Daarom is het goed om even terug te gaan naar die fysieke en fysische basis om te begrijpen dat – hoe virtueel ook – er gewone natuurkundige eigenschappen en harde techniek diep onder al die mooie software, apps, kunstmatige intelligentie en clouds ligt. En dat die basis nog steeds heel elementair is. Lees meer…

De beste vertaling van het Engelse woord mindset is ‘een manier van denken’. Ook de woorden mentaliteit, denkwijze en instelling komen in de buurt. Een manier van denken en een daarbij behorende mentale houding en denkpatroon. Het begint met je eigen identiteit: hoe je zelf in het leven staat en je jezelf ziet. Daarna de overtuiging: waar geloof je in (en waarin niet) en welk oordeel heb je daarover. Jouw identiteit en jouw overtuigingen zijn ‘jouw mindset’ van hoe je dingen ziet, hoe je reageert en wat je ervan denkt. Je mentale overtuiging, opgebouwd op basis van een geheel aan ervaringen, meningen en standpunten. Dus veranderlijk in de tijd, afhankelijk van nog komende ervaringen, meningen en standpunten. Wat is dan een ‘digitale mindset’? Het gaat dan niet alleen om het vermógen om digitale techniek te (kunnen) gebruiken maar vooral om hóe dit in te zetten bij allerlei processen, contacten, netwerken of maatschappelijke en sociale activiteiten. Digitaal onderlegd zijn, is niet hetzelfde als een digitale mindset hebben. Maar wel een voorwaarde. Het stelt je in staat om met verworven digitale vaardigheden, nieuwe mogelijkheden, toepassingen en oplossingen te kunnen bedenken. Te begrijpen hoe in een digitale wereld processen werken en kunnen worden toegepast in relatie met onze analoge fysieke wereld. Zie mijn eerdere blog daarover: ‘onze wereld is analoog’. Digitaal is slechts mogelijk in een bestaande analoge wereld. Lees meer…

Men spreekt over ‘weesdata’ als een dataset geen ouders meer heeft. Dus niet meer kan worden gerelateerd aan de data of activiteit waaruit deze data ooit is ontstaan. Het is dan ook onmogelijk doel en betekenis van die data te duiden. Deze data bewaren heeft weinig zin meer, omdat het gebruik ervan nooit kan worden gerechtvaardigd. We zien in folders, die jaren niet meer zijn geopend, vaak weesdata. De eventuele link die er oorspronkelijk was naar het ontstaan, is verdwenen. De stamboom is als het ware losgeknipt en de herkomst verdwenen. In een wereld die digitaliseert en is gebaseerd op verschillende en gedecentraliseerde databases en registers, wordt het gevaar van weesdata groter. Als de oorspronkelijke bron wordt aangepast, veranderd of verplaatst, werken de oorspronkelijke verwijzende links niet meer. Ooit waardevolle data wordt ‘formeel’ opeens onbruikbaar. Oude business applicaties bevatten data die decennia lang is verzameld en in dezelfde database is verzameld. Maar de achterliggende bronapplicaties zijn intussen gemuteerd, naar een cloud gebracht of ‘gewoon’ verdwenen. Een volle database met slechts nog minimaal bruikbare data. Lees meer…

Data gestuurde besluitvorming begon vele decennia geleden met de toepassing van Business Intelligence (BI) en is momenteel een markt van circa 23 miljard dollar. Aanvullend op BI is er intussen een net zo grote markt voor Kunstmatige Intelligentie. Beide markten hebben met elkaar gemeen dat ze data als bouwsteen hebben. Daarom wordt voor beide toepassingen kwaliteit van de onderliggende datastrategie steeds belangrijker. Immers ‘Garbage in’ is ‘Garbage out’. Daarom zien we een nieuwe categorie software opkomen – data intelligence – die moet bepalen of te gebruiken data herleidbaar en betrouwbaar is. Immers, als je de output van een BI- of AI-systeem wilt certificeren, dan moet de grondstof van die eindproducten zelf ook certificeerbaar zijn.

Het ‘maken’ van gekwalificeerde ‘data’ is niet zo eenvoudig als het lijkt. Het gaat niet alleen over de herkomst en reden van het ontstaan, maar ook over de nauwkeurigheid en de normen, richtlijnen en kwaliteitssystemen waaraan die data moet voldoen. Als de mens (nog) in het proces is betrokken, kan die vaak aan de bel trekken als duidelijk wordt dat uitkomsten niet logisch of eenduidig zijn. Echter bij geautomatiseerde systemen – die er steeds meer komen – is die terugkoppeling er niet meer en val je terug op de kwaliteit van de grondstof. Net zoals dat geldt voor elk ander geautomatiseerd productiesysteem.  Zeker bij Kunstmatige Intelligentie wordt de menselijke terugkoppeling al veel lastiger, omdat die mens wel moet ‘begrijpen’ wat het AI-systeem doet. Immers, als er een kleine fout optreedt, zal die zich vele malen herhalen en op die wijze uiteindelijk onzin produceren. Lees meer…

Sinds vorig jaar ben ik als mededirecteur en bestuurder actief bij Fortierra, een bedrijf dat in 2009 is opgericht door Fred Baptist. Wij hebben elkaar jaren geleden leren kennen en na mijn pensioen eind 2019 bij Dell EMC, besloot ik bij hem in het bedrijf te stappen. Fortierra richt zich op de vastgoedmarkt en dan vanuit de functie: ‘wonen en bewonen’. Dus niet het ontwerp of de bouw, maar het gebruik en de instandhouding. Hoe kun je als bewoner veilig, valide en comfortabel wonen, hoe weet je dat woning en omgeving gezond zijn en hoe weet je dat alles aan alle wettelijke voorwaarden voldoet? Veel van deze data is beschikbaar als open data; we gebruiken intussen data uit meer dan 450 open bronnen. Op Europees niveau zijn zelfs 600+ bronnen beschikbaar. Maar veel data moet je als eigenaar of bewoner zelf (laten) waarborgen omdat die niet publiek beschikbaar is of blijft. Omdat goed te kunnen, heeft Fortierra de Vastgoedpas® ontwikkeld, een intelligent digitaal dossier met ingebouwde algoritmen. Op deze wijze combineren we woonrecht en zorgrecht met de tijdens de levensduur veranderende functies van en systemen in en rond een woning. De Vastgoedpas is als dossier in 2014 gedigitaliseerd met door Vanenburg ontwikkelde software en wordt voornamelijk gebruikt door huiseigenaren. Omdat het platform intussen alweer enkele jaren oud is en een update en vernieuwing nodig had, keken we afgelopen jaar naar de verschillende mogelijkheden om dit te realiseren. Na enkele proeven en tests kwamen we uit bij WEM no-code software.  Lees meer…

Onlangs een aardig artikel gelezen in Forbes over digitale transformatie strategieën. De rol van een IT-organisatie bij zo’n transformatie is evident, maar bij welk IT-organisatiemodel zien we de meest succesvolle implementaties? De afgelopen vijf jaar zijn succesvolle en minder succesvolle transformaties doorgevoerd. Elke transformatie is uiteindelijk een paradigma-verandering van ‘IT als ondersteunende techniek’ naar ‘data- en informatie-gedreven processen’. Dat kan deels gebeuren met behulp van externe partners in cloud en infrastructuur, maar kern is de eigen strategie, visie en vooral de regierol daarbij.  Lees meer…