Stefan Duchateau

Stefan Duchateau is adviseur bij de Argenta Groep in België en voorzitter van de diverse beleggingsvennootschappen van deze groep. Hij doceert onder andere Portfoliomanagement, Financial engineering, Bank- en Financiewezen en Financieel risicobeheer aan de KU Leuven (Campus Brussel), Security selection, Portefeuillebeheer en beleggingsleer aan de KU Leuven en Financial derivatives en Risicobeheer van financiële instellingen aan de Universiteit van Hasselt. Bij Argenta richt hij zich onder meer op het financieel en risicobeheer, het strategisch beleid en de uitbouw van de beleggingspijler van de bank- en verzekeringsgroep. Dit houdt onder meer de ontwikkeling in van beleggingsproducten en het beheer van beleggingsfondsen. Prof. Dr. Stefan Duchateau studeerde af als handelsingenieur en is doctor in de Toegepaste Economische Wetenschappen.
Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

De barbaren staan voor uw poort

24 mei 2021

De goegemeente van beleggers schrok zich collectief een hoedje bij de publicatie van de meest recente Amerikaanse inflatiecijfers. Vooral de opsprong in de kerninflatie [*1] deed de beurzen wereldwijd daveren. Toch kwam deze evolutie niet onverwacht, maar het is niet omdat je een klap ziet aankomen, dat zijn impact daarom minder groot is. Tenzij je anticipatieve maatregelen nam, natuurlijk. Maar bij deze rentestand, gegeven de moderate volatiliteit op de markten, met bedrijfsresultaten op recordhoogte en aangejaagd door ongeziene economische stimuli, lijkt het vooralsnog niet raadzaam om toekomstige opportuniteiten nu al te hypothekeren door je aandelenpositie te vroeg af te bouwen. Maar uit de cijfers die op 12 mei werden gepubliceerd, bleek een opsprong van de CPI-kerninflatie met 0,92 % op maandbasis en dat is van aard om ook de meest doorgewinterde investeerders koude rillingen te bezorgen. We willen u hierbij niets wijsmaken: dit is de grootste maand op maand stijging in liefst 30 jaar en de 4de grootste in 40 jaar [*2]! Dat de inflatie na de heropstart van de economie in belangrijke mate zou toenemen, kon je al wel zien aankomen op basis van de ontwikkeling van de groothandelsprijzen [*3], die in de voorafgaande maanden sterk opliepen, door een combinatie van toenemende grondstoffenprijzen, de schaarste aan allerlei onderdelen (van fietszadels tot microchips) en fricties op de arbeidsmarkt. Het is slechts een kwestie van tijd vooraleer dit zich voor de eindgebruiker zal vertalen in hogere prijzen aan de kassa.  Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Het syndroom van Stendahl 2.0

10 mei 2021

Omdat we hierin de sturende hand van de toeristische dienst van Firenze meenden te ontwaren, hebben we verder weinig aandacht geschonken aan de bevindingen van het hoofd van de psychiatrische afdeling [*1] van het lokale ziekenhuis. Nochtans had zij minutieus 107 gevallen in kaart gebracht van patiënten die bij hun bezoek aan de Toscaanse hoofdstad een appelflauwte kenden, soms gepaard gaand met een lichte vorm van duizeligheid gedurende enkele daaropvolgende dagen. De Franse schrijver Stendhal notuleerde deze intense emotionele gewaarwording reeds in 1817 in detail, nadat hij daags voordien in katzwijm was gevallen bij de brutale confrontatie met de overdadige schoonheid die deze stad in haar kunstwerken en architectuur tentoonspreidde. Vandaar dat het syndroom zijn naam kreeg toegewezen. Ons ongeloof hierover keerde vorige week echter abrupt. Meer nog, wij werden fanatieke aanhangers nadat we met eigen ogen konden waarnemen hoe het ganse beleggerspeloton collectief tegen de vlakte ging, bedwelmd door de overweldigende resultaten van de Amerikaanse bedrijven. De hooggespannen verwachtingen voor het eerste kwartaal van 2021 werden met gemiddeld 23 % overtroffen [*2], met enkele verbluffende uitschieters zoals Alphabet, Amazon en Apple. Maar deze overtreffende trap van ‘schitterend’ was blijkbaar te veel voor het emotioneel verwerkingsvermogen van de gemiddelde belegger en leidde zowaar tot (af toe zelfs stevige) beursverliezen. Dit is geen teken van ondankbaarheid of het ultieme teken van verwendheid. Beurzen kijken nu eenmaal vooruit. Het terugblikken in de achteruitkijkspiegel wordt overgelaten aan commentatoren. Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Een beleefd kuchje

03 mei 2021

Een beleefd kuchje. Meer hadden de financiële markten niet nodig om van hun schrikreactie te bekomen nadat het plan van Biden was uitgelekt om de meerwaardebelasting substantieel te verhogen voor financieel gegoede ingezetenen van de Verenigde Staten. Zolang een meerwaardebelasting ook de fiscale aftrekbaarheid van minwaarden impliceert, deert een dergelijke taxatie de markten niet. Enkel bij een verstoring van dit evenwicht wordt het nemen van risico ontmoedigd en neemt de neiging tot het opzoeken van allerlei gemakzuchtige hangmatten toe, ten koste van economische vooruitgang op langere termijn. Daarenboven blijft Sleepy Joe’s voorstel beperkt tot een selecte groep van individuen en wordt er (vooralsnog) geen woord gerept over een verhoging van de belastingtarieven voor bedrijven. Biden moet wel wat naar links opschuiven om een deel van zijn achterban niet te ontgoochelen maar hij moet hierbij behoedzaam te werk gaan om de rechtse oppositie geen munitie te geven bij de komende verkiezingen voor het Congres. Zijn huidige meerderheid is immers erg krap en bij de tweejaarlijkse vernieuwing van de helft van de afgevaardigden dreigt dit snel te wijzigingen. In een dergelijke context moet geen al te radicale wijziging van het economische of fiscale beleid worden verwacht. Enkel maatregelen die op een voldoende brede consensus berusten, krijgen een kans op slagen, zoals cheques van de overheid in de brievenbus en infrastructuurwerken.

Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Up, up and away

09 april 2021

Zelfs onverbeterlijke positivo’s zoals wij kijken met toenemende verbazing naar de evolutie van de wereldconjunctuurbarometers. Zowel in de VS als op het oude continent kunnen de (vooruitlopende) economische indicatoren hun enthousiasme over wat er in het verschiet ligt nauwelijks bedwingen, wat zich vertaalt in een veelzeggende verticale opsprong. Enkel de Chinese economie vertoont voorlopig nog een zeer lome reactie. Deze stevige lentekriebels beperken zich overigens niet alleen tot de industriële component van de Europese en Amerikaanse economie. Ook de vooruitzichten voor de dienstensectoren veren bijzonder krachtig op. Wanneer we de indicatoren voor de Amerikaanse diensten- en industriële sectoren combineren, leidt dit tot een nooit eerder geziene, welhaast spectaculaire prognose. Too good to be true? Of dit extreem positieve verwachtingspatroon zich ook in de werkelijkheid kan realiseren, is vooral afhankelijk van de effectiviteit van de vaccins bij het terugdringen van de pandemie. Verwacht van ons hieromtrent geen aandoenlijke naïviteit. In de landen met een hoge vaccinatiegraad is er weliswaar een duidelijke afname van de versnelling van de besmettingen, maar het totale aantal blijft toch (licht) toenemen. Geen overmoed dus, zelfs niet in Israël. De inentingen werden in het Bijbelse land bewonderenswaardig snel en op grote schaal uitgerold, maar er is nu enkel nog sprake van een stabilisatie van de besmettingsgraad. Weliswaar na eerst een stevige klap toegediend te hebben aan het virus. Maar dat geeft zich zomaar niet gewonnen.  Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Omgaan met teleurstellingen

27 maart 2021

Ondanks de wirwar aan economische data en het moeras van dagelijkse koersbewegingen, steken we onvervaard van wal om het toekomstige pad van aandelenkoersen en rentevoeten uit te stippelen. Gezegend met een paar flinke zeemansbenen vrezen we de woelige baren van de financiële markten niet. We dienen echter voorafgaandelijk een korte dienstmededeling in te lassen: De cursus over ‘omgaan met teleurstellingen’ is helaas wederom uitgesteld. Een dooddoener (*1)  natuurlijk, maar helaas in al zijn cynisme van concrete toepassing op de huidige context. Op de financiële markten, maar zeker ook op gezondheidsvlak vielen er in de afgelopen dagen grotendeels enkel ontgoochelingen te rapen. Het virus geeft zich alleszins nog niet gewonnen. Integendeel, de situatie vereist eerder verstrengde maatregelen dan de verhoopte versoepeling. Enkel de vaccins, in combinatie met een toenemende groepsimmuniteit en zeker ook de komende zomerwarmte, kunnen ons uit deze situatie redden: Van eerstgenoemde mag je de meest doortastende impact verwachten maar de vaccinaties komen moeilijker uit de startblokken dan vooropgesteld. Van laatstgenoemde kan pas een decisief effect worden verwacht in het najaar van 2021. Tenminste, indien men aan de verleiding en de druk kan weerstaan om tijdens de zomermaanden massa-evenementen te laten plaatsvinden. Hoopgevend is alleszins dat Israël er intussen wel in geslaagd is om het aantal slachtoffers en besmettingen op significante wijze terug te dringen, gelet op de indrukwekkende inspanningen om zijn bevolking via vaccinatie te beschermen. Intussen is België zijn leidersplaats als onbetwiste kampioen van het aantal fataliteiten dan toch kwijtgespeeld. Gerelateerd aan zijn bevolkingsaantal staat Tsjechië nu afgetekend aan de leiding. Nochtans gaf dat land mij altijd een netjes opgeruimde indruk en leken de inwoners zeer gedisciplineerd. Houden ze misschien gewoon beter hun statistieken bij? Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Brennt Paris?

26 januari 2021

Het laat zich gemakkelijk raden waarom de immer volgzame generaal het deze keer wel aandurfde om het niet mis te verstane bevel van zijn onbetwiste leider te negeren. De hele zaak was toch al zo goed als verloren, zodat Von Choltitz de kans greep om zich te profileren als redder van Parijs. Hij hoopte hierdoor een aflaat te verkrijgen voor zijn weerzinwekkende misdaden aan het oostfront (*1). De torpedokoppen die op alle iconische plaatsen van de Lichtstad waren gericht, bleven ongebruikt en de beruchte vraag van de Führer of Parijs in brand stond, bleef onbeantwoord (*2). Toch wegen de onzekerheid en de vrees voor een escalatie zwaar op de financiële markten. We kunnen ons immers moeilijk voorstellen dat de gewelddadige meute die het gebouw binnendrong dat symbool staat voor de Amerikaanse democratische waarden, het hierbij zal laten. Het gemak waarmee de opgejutte betogers het best bewaakte stukje vastgoed van de VS konden innemen, verbaasde vriend en vijand. De president misschien nog het meest? Ondanks het heldhaftige verzet van enkele veiligheidsagenten leek het wel op een open monumentendag. Het tragische verlies aan mensenlevens dat hiermee gepaard ging, zal de indringers op dat moment ontgaan zijn. Mits een beetje betere organisatie hadden de Trump sympathisanten het Capitool gemakkelijk effectief kunnen overnemen. Maar wat vang je er dan mee aan? Je schiet hier niets mee op. In ieder geval heeft Trump hiermee vooral zichzelf onherstelbare schade toegebracht. Dat hij met zijn verkiezingsnederlaag moeilijk kan omgaan, is één zaak. Dat hij sympathisanten vraagt om hun steun openlijk te betuigen is in die context zelfs enigszins begrijpelijk (niet te verwarren met: goed te praten). De daaropvolgende ontaarding in geweld is verwerpelijk, maar dat is bij vorige betogingen van zijn tegenstanders helaas ook voorgekomen. De geladen symboliek om precies het thuis van de democratie binnen te trekken, maakt hem echter politiek zeer kwetsbaar. Met de nieuwe impeachment procedure die nu wordt opgestart, zal Trump de annalen ingaan als de eerste president tegen wie tweemaal een afzettingsprocedure werd opgestart. Deze keer overigens met een redelijke kans op succes omdat Trump hierdoor kan verhinderd worden om zich binnen een paar jaar opnieuw verkiesbaar te stellen. Zowel Democraten als een groeiend deel van de Republikeinse partijleden huiveren immers bij deze gedachte. Napoleon die terugkeert van Elba … Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Don’t look back in anger

22 december 2020

Ieder jaar houdt wel zijn onaangename verrassing in petto maar wat 2020 voor ons te bieden had, sloeg iedereen met verstomming door ons een met een pandemie te confronteren, die in deze intensiteit in een eeuw niet meer was waargenomen. Het hallucinante aantal slachtoffers verwacht je in deze orde van grootte alleen tijdens oorlogsjaren. De vrees dat de gezondheidsinfrastructuur over onvoldoende capaciteit zou beschikken om het hoofd te bieden aan een epidemie van dergelijke omvang, bleek tot nu toe (nog) niet terecht maar de overheden zagen zich toch verplicht tot het nemen van verregaande maatregelen om de verdere verspreiding een halt toe te roepen en een implosie van de gezondheidszorg te voorkomen. Voor de eerste golf van de pandemie konden de opgelegde maatschappelijke restricties, met diepgravende impact op het economische en sociale leven, op het nodige maatschappelijke begrip rekenen. Bij de algemeen verwachte tweede golf, na de onvermijdelijke heropeningen van de scholen in september, bleek echter snel dat de reproductiecapaciteit van het virus zelfs nog was toegenomen, zodat er meer kritische bemerkingen op de overheidsaanpak kwamen.  Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Wish you were here

21 november 2020

De focus van de media lag in de voorbije weken vooral op de Amerikaanse verkiezingen. In toorn ontstoken door het feit dat de schijnwerpers tijdelijk niet op hem gericht waren, eist het eergierige coronavirus nu terug alle aandacht voor zich op en koelt het zijn wraak met een schrikbarende ontwikkeling van het aantal besmettingen en slachtoffers. De electorale veldslag in de VS heeft echter zijn uiteindelijk beslag nog niet gekregen. Enerzijds door het koppige gedrag van de huidige inwoner van het Witte Huis. De betrokkene kan het duidelijk niet verkroppen dat hij binnenkort elders onderdak zal moeten vinden, ondanks een historisch hoog aantal voorkeurstemmen. Zijn wrok zal intussen nog aangewakkerd zijn door de aankondigingen van het succes van de vaccins, vlak na de verkiezingen. De voorspellingen van Trump hieromtrent werden vooraf nog als totaal ongeloofwaardig afgedaan door zijn politieke tegenstanders maar hadden de politieke weegschaal naar de andere kant kunnen doen uitslaan. De transitieperiode van de zittende naar de verkozen president eindigt pas in de derde week van januari en duurt hoe dan ook veel te lang. Met een dergelijk – naar eigen bevinden – verongelijkte, maar nog steeds (al)machtige figuur in het Witte Huis, is het intussen oppassen geblazen voor abrupte bewegingen op het geopolitieke front. Tijdens de toenmalige impeachment periode werden de sleutels van het koffertje met de nucleaire codes voorzichtigheidshalve van Nixon afgepakt … Anderzijds zijn de verkiezingsresultaten nog niet volledig, omdat er in januari nog enkele run-offs tussen kandidaten van beide partijen op het getouw staan, die zullen beslissen naar welke kant de nipte meerderheid in de senaat zal overhellen.  Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

De aarde is plat

01 oktober 2020

Althans volgens Jay Powell, dienstdoend voorzitter van de Amerikaanse Centrale Bank. Hij sluit zich met dit standpunt aan bij een selecte groep die koppig volhoudt dat de vermeende ronde vorm van onze planeet slechts een onderdeel is van één grote complottheorie. Zijn dwangmatige neiging tot het opzoeken van simplistische regeltjes teisterde de financiële markten al in 2015, toen hij nog als tweede viool mocht optreden naast de toenmalige Fed-baas, Ben Bernanke. Zijn visie was dat de balans van de Federal Reserve via een vaste mechanische regel moest worden gestuurd – of in mensentaal uitgedrukt: wat de economische omstandigheden ook mogen zijn, we blijven steeds dezelfde richting aanhouden. Wat de evidentie ook moge zijn, de aarde is plat. Dit leidde destijds tot onnodige rentestijgingen en drukte de markten in een sombere stemming. Maar als je dacht dat betrokkene toen zijn les had geleerd, dan hebt u het bij het verkeerde eind. Hij wist de financiële markten in diepe wanhoop te dompelen door deze (absurde) stelling in 2018 opnieuw te herhalen en – om zich te verzekeren van maximale schade – zelfs stijgingen van de beleidsrente in het vooruitzicht te stellen, terwijl alle economische indicatoren nadrukkelijk wezen op de noodzaak van het omgekeerde. Wie intussen op ’s mans bekering – of beter nog: op enige flexibiliteit – had gerekend, komt dezer dagen helaas opnieuw bedrogen uit. In zijn meest recente toespraak, na het FOMC(1) van 16 september, reduceert hij het monetaire beleid opnieuw tot de toepassing van een simplistisch regeltje: de beleidsrente blijft nog 3 jaar op 0 %. De wereld is een vlakke schijf.  Lees meer…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Prijs de dag niet voor de avond gevallen is

21 september 2020

Dat doen we vanzelfsprekend ook niet. Maar toegegeven: de verleiding was groot om in euforie te vervallen, gelet op de winstgevende accenten die we al geruime tijd leggen in technologiewaarden, die in augustus met een zelden geziene verschroeiende versnelling iedereen het nakijken hadden gegeven. Het arsenaal aan Bijbels geïnspireerde waarschuwingen voor de mogelijke gevolgen van hoogmoed is ons echter geenszins vreemd. De technologiereuzen kenden een ongezien lange zomer, maar werden tijdens de eerste dagen van september op een reeks stevige onweersbuien getrakteerd. Een terugslag, welswaar relatief beperkt in omvang en wellicht ook in tijd, was onvermijdelijk. Maar een dergelijke ommekeer is onmogelijk te timen omdat de trigger die een dergelijke beweging in gang trekt onvoorspelbaar is. In dit geval zorgden, vreemd genoeg, de relatief gunstige conjunctuurcijfers in de VS en de stroom aan optimistisch nieuws over de nakende beschikbaarheid van een efficiënt vaccin, voor flink wat averij op de technologiebeurzen. De schade bleef echter zeer beperkt op andere onderdelen van de wereldmarkten. De koersontwikkeling van de technologiewaarden brengt onvermijdelijk de beelden in herinnering van de scherpe terugval bij de aanvang van dit millennium, toen de technologiezeepbel implodeerde onder het gewicht van zijn hooggespannen verwachtingen. De vergelijking met de situatie in 2000 leert ons echter snel dat de waarderingen in de aanloop van het tranendal op de NASDAQ fundamenteel afwijken van de huidige waardering. In 2000 werden aandelen nog zonder al te veel nuance tot op een ijle hoogte gekatapulteerd door de panische vrees bij beleggers om de gouden bergen te missen die de dot com revolutie in het vooruitzicht stelde. De recente evolutie is echter niet gekenmerkt door dergelijke speculatie, op enkele uitzonderingen na. Integendeel, de technologiewaarden stegen omdat ze de beste kans boden op substantiële en tastbare winsten en tegelijk anticipeerden op wat, hoe dan ook, komen zou: radicale digitalisering, automatisering en robotisering.  Lees meer…