‘Andere regie’ in plaats van ‘meer regie’ door ministers, politici en ambtenaren in de bouw

Op alle terreinen waaronder de bouw besluit de regering en de Tweede Kamer tot ‘meer regie’ vanuit de overheid en de politiek om de woningnood aan te pakken en duurzaam bouwen te stimuleren. De ongemakkelijke werkelijkheid is dat de overheid en de politiek de regie al 40 jaar heeft gehad. Met alle desastreuze gevolgen van dien! Het kan en moet snel anders. De woningnood wordt steeds nijpender, er wordt niet snel genoeg gebouwd en duurzaam bouwen komt ook niet of nauwelijks van de grond. Als je een probleem zoals de woningnood wilt oplossen, moet je eerst het probleem goed definiëren en vervolgens een oorzakenanalyse doet. Die oorzakenanalyse bestaat uit externe en interne factoren. De ongemakkelijke werkelijkheid is dat regeringen, meerderheden in de Tweede Kamer en gemeenteraden de afgelopen 40 jaar formeel en informeel ‘de regie’ al hadden. Met alle desastreuze gevolgen van dien. Die beslissers zijn dus zelf een van de belangrijkste interne oorzaken voor de woningnood en langzaam bouwen. Machtige lobbygroepen spelen daarbij een belangrijke rol waaronder Koninklijke Bouwend Nederland in de Sociaal-Economische Raad (SER) en lokaal. Daarom wordt er veel te duur en niet-duurzaam gebouwd.

Wat wel? Zie voorbeelden start-ups en scale-ups in snel en duurzaam bouwen in ‘De scale-up blueprint’ (2018!) en ‘Groeien zonder te groeien’ die door de ‘regie’ van de regering, de Tweede Kamer en gemeenteraden niet of nauwelijks van de grond komen. Het kan anders: ‘andere regie’, in plaats van ‘meer regie’ door (ex-)ministers, politici en ambtenaren.

Hoe?

1) Beperk de informele macht van grote bouwbedrijven.
2) Voer wetgeving in waarbij er wordt toegezien op eerlijke, transparante toewijzing van snelle duurzame bouwprojecten.
3) Verbiedt bouwkartels.
4) Haal ‘Bouwend Nederland uit de SER.
5) Verbiedt gemeenten niet duurzaam te bouwen.
6) Verbiedt ministers, politici en ambtenaren om binnen 3 jaar na hun vertrek in hun domein te gaan werken.
7) Richt een onafhankelijke lobbypolitie op.

Dat laatste is cruciaal. Nederlanders hebben behoefte aan een Nederlandse versie van de ‘Onkreukbaren’, ‘The Untouchables’ om de macht van kartels en lobbygroepen te breken. Net als in de drooglegging in de Verenigde Staten in de dertiger jaren van de vorige eeuw.

Waarom?

Omdat er op dit moment geen sprake is van onafhankelijk toezicht in de bouw, net als dat niet het geval is in de financiële en bancaire sector.

Tony de Bree