In een recent debat in de Tweede Kamer heeft SP-Kamerlid Michiel van Nispen, minister van Justitie en Veiligheid David van Weel stevig ondervraagd over de vermeende ineffectiviteit van de aanpak van witteboordencriminaliteit. Aanleiding was een onderzoek van Het Financieele Dagblad waaruit bleek dat het aantal verdachten in fraudezaken dat zonder straf of boete wegkomt, in tien jaar tijd is verdubbeld.
Oorzaken van de Ineffectieve Aanpak
Van Nispen wees op de complexiteit van fraudezaken en de capaciteitsproblemen binnen de rechtspraak als belangrijke oorzaken. Minister Van Weel erkende dat de beperkte capaciteit van de strafrechtketen hierin meespeelt, maar benadrukte dat dit probleem zich ook bij andere vormen van criminaliteit voordoet.
Maatschappelijke Schade
Van Nispen onderstreepte de ernstige maatschappelijke gevolgen van onvoldoende fraudebestrijding. Naast financiële schade ondermijnt witteboordencriminaliteit het vertrouwen in zowel instellingen als het handelsverkeer. Dit schaadt volgens hem niet alleen bonafide ondernemers, maar ook de concurrentiepositie van Nederland. De minister onderschreef deze zorgen en erkende dat de maatschappelijke schade “aanzienlijk” is.
Druk op Concreet Actieplan
De SP drong aan op concrete maatregelen om de bestrijding van witteboordencriminaliteit te intensiveren. Minister Van Weel verwees naar lopende initiatieven, zoals de versterkte aanpak van corruptie en witwassen, die als speerpunten in het regeerakkoord staan. Daarnaast benadrukte hij de extra investeringen in de strafrechtketen, waaronder bij de FIOD en de Belastingdienst.
Kritiek op Gebruik van Strafbeschikkingen
Van Nispen sprak zijn onvrede uit over het groeiende gebruik van strafbeschikkingen in fraudezaken, die hij als te licht beschouwt. Strafbeschikkingen, opgelegd door het Openbaar Ministerie, omvatten boetes, taakstraffen of schadevergoedingen. Volgens Van Nispen zijn deze straffen onvoldoende afschrikwekkend.
Minister Van Weel verdedigde het gebruik van strafbeschikkingen als middel om de rechtspraak te ontlasten en doorlooptijden te verkorten. Van Nispen betwijfelt echter of dit niet leidt tot een verwatering van de aanpak en pleitte voor zwaardere straffen om fraude effectiever aan te pakken.
Prioritering
Tot slot uitte van Nispen zijn twijfel of witteboordencriminaliteit voldoende prioriteit krijgt binnen het ministerie. De minister verzekerde de Kamer dat de bestrijding van witwassen en corruptie een prioriteit is en dat dit ook bijdraagt aan de aanpak van witteboordencriminaliteit.
Het debat maakte duidelijk dat de zorgen over de aanpak van witteboordencriminaliteit breed leven. De Socialistische Partij blijft aandringen op meer aandacht en middelen voor deze vorm van criminaliteit. Het is nu aan de minister om te laten zien dat het kabinet deze problematiek serieus neemt en met doeltreffende maatregelen komt.
