De geopolitieke omgeving is de afgelopen jaren aanzienlijk onrustiger geworden. Financiële instellingen worden geconfronteerd met een toenemende risico’s, zoals cyberaanvallen, sancties en geo-economische fragmentatie. Deze dynamiek benadrukt de noodzaak van een robuust en proactief risicomanagement. Zo valt te lezen in het rapport van De Nederlandsche Bank (DNB), getiteld ‘Weerbaar in een gure wereld: Geopolitieke risico’s en financiële instellingen’.
Geo-economische fragmentatie en sancties vormen een grote uitdaging. Door toenemend protectionisme, fragmentatie en blokvorming worden financiële instellingen blootgesteld aan krediet-, markt- en inflatierisico’s. Tegelijkertijd leiden de steeds strengere sancties die overheden opleggen, vooral financiële sancties, tot toenemende juridische en reputatierisico’s. Naleving van de sanctieregels is cruciaal om boetes en reputatieschade te voorkomen.
Toename van cyberrisico’s
Met de snelle digitalisering en geopolitieke spanningen wordt het cyberdreigingslandschap steeds complexer. Financiële instellingen zijn door hun centrale positie in de economie een aantrekkelijk doelwit voor cyberaanvallen, ook door statelijke actoren. Een sterke operationele weerbaarheid is essentieel om continuïteit te waarborgen en het vertrouwen van het publiek te behouden.
Geopolitieke risico’s integreren in risicomanagement
Het rapport benadrukt dat het integreren van geopolitieke risico’s in risicomanagement steeds belangrijker wordt. Een holistische aanpak helpt instellingen om proactief risico’s te identificeren, te beheersen en te rapporteren. Instrumenten zoals stresstesten en scenario-analyses geven inzicht in de impact van extreme, maar plausibele, scenario’s, zoals een escalatie in de spanningen tussen China en Taiwan. Deze inzichten zijn onmisbaar om te beoordelen of een instelling over voldoende buffers beschikt en om de risicostrategie indien nodig bij te stellen.
Noodzaak van cyberweerbaarheid
De dreiging van cyberaanvallen blijft toenemen, met ernstige potentiële gevolgen voor financiële instellingen en de stabiliteit van het financiële systeem. Incidenten kunnen leiden tot financiële verliezen, reputatieschade en verstoring van essentiële diensten. Het versterken van cyberweerbaarheid vraagt om voortdurende verbetering van beveiliging, effectieve herstelplannen en samenwerking tussen instellingen, toezichthouders en overheden. Door informatie-uitwisseling en gezamenlijke coördinatie wordt de sector beter bestand tegen cyberdreigingen.
Uitdagingen rond naleving van sanctieregelgeving
Het waarborgen van een adequate naleving van sanctieregels blijft cruciaal voor financiële instellingen. Niet-naleving kan leiden tot boetes, juridische consequenties en ernstige reputatieschade. De complexiteit van het sanctielandschap, met name door de extraterritoriale werking van Amerikaanse sancties, maakt het noodzakelijk dat instellingen grondige screenings, transactiemonitoring en nalevingsprocessen implementeren.
Belang van publiek-private samenwerking
Het rapport pleit voor intensieve publiek-private samenwerking om cyberbeveiliging en de bescherming van vitale infrastructuur te versterken. Daarnaast wordt harmonisatie van het Europese sanctiebeleid aanbevolen om een gelijk speelveld voor instellingen te creëren. Centrale meldpunten voor sanctiemeldingen kunnen bijdragen aan betere naleving en risicobeheersing door instellingen waardevolle inzichten te geven in patronen van sanctie-ontwijking.
Vooruitzicht: proactieve risicobeheersing
Financiële instellingen moeten proactief en alert blijven in het beheersen van deze nieuwe risico’s. Door nauwer samen te werken met toezichthouders en andere stakeholders kunnen zij hun weerbaarheid versterken en hun essentiële rol in de samenleving blijven vervullen.
Klik hier voor het rapport ‘Weerbaar in een gure wereld: Geopolitieke risico’s en financiële instellingen’
