De Nederlandse accountancysector staat voor een tweezijdige uitdaging. Aan de ene kant kampt bijna zestig procent van de mkb-accountantskantoren met personeelstekorten, wat leidt tot werkdruk, stijgende loonkosten en een daling in de kwaliteit van het werk. Aan de andere kant wordt verwacht dat de sector de komende jaren aanzienlijk zal groeien, mede dankzij nieuwe duurzaamheidsverplichtingen zoals de Europese CSRD-richtlijn. Deze tegenstelling dwingt accountantskantoren tot aanpassingen en innovaties om met de veranderende marktomstandigheden om te gaan.
Uit een recent onderzoek van Exact blijkt dat het personeelstekort in de accountancy zorgt voor grote problemen op de werkvloer. Bijna een kwart van de respondenten geeft aan dat het tekort de groei van hun organisatie stagneert. Het is niet alleen de hoeveelheid werk die hierdoor onder druk komt te staan; vier op de tien accountants signaleren dat ook de kwaliteit van hun dienstverlening achteruitgaat. “De krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat veel ondernemers meer werk moeten verzetten met minder mensen,” aldus Wilco Kraaij van Exact.
Voor 2024 staat het aantrekken en behouden van personeel daarom hoog op de prioriteitenlijst van accountantskantoren. Naast personeelsvraagstukken focust men zich ook op digitalisering, automatisering en efficiënter werken. Deze doelen worden steeds belangrijker nu de personeelskrapte ondernemers dwingt om creatief te zijn in het verdelen van hun beschikbare middelen. Digitalisering speelt hierin een cruciale rol, aangezien ruim driekwart van de kantoren aangeeft dat dit een prioriteit is, en dat er budget beschikbaar is voor digitaliseringsprojecten. Een derde van de kantoren heeft zelfs al kunstmatige intelligentie (AI) geïmplementeerd of is hiermee bezig, terwijl bijna de helft de mogelijkheden van AI onderzoekt voor verdere optimalisatie.
Hoewel het personeelstekort een duidelijke rem zet op de huidige prestaties, biedt de toekomst hoop voor de accountancysector. De Rabobank verwacht dat de specialistische zakelijke dienstverlening, waaronder accountancy, in 2024 met 3,4 procent zal groeien, en in 2025 met 3,3 procent. Een belangrijke factor hierin is de nieuwe Europese duurzaamheidsrichtlijn CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Deze richtlijn zorgt voor extra verplichtingen op het gebied van duurzaamheidsrapportage, wat leidt tot meer werk voor accountants en juridische diensten. De stijgende vraag naar rapportage over duurzaamheidsprestaties zorgt ervoor dat accountantskantoren kunnen profiteren van deze verschuiving, ondanks de uitdagingen op de arbeidsmarkt.
Naast de toename in duurzaamheidswerkzaamheden laat de bredere dienstensector ook groeipotentieel zien. De Rabobank meldde dat de Nederlandse economie in het tweede kwartaal van 2023 onverwacht groeide, na een krimp eerder dit jaar. De hogere consumptie van huishoudens en overheidsuitgaven speelden hierbij een belangrijke rol. Voor 2023 voorspelt de Rabobank een bescheiden economische groei van 0,6 procent, met een versnelling naar 1,4 procent in 2024. Deze cijfers onderstrepen het optimisme rondom de zakelijke dienstverlening, waaronder de accountancy, ondanks de grillige omstandigheden op de arbeidsmarkt.
Toch zijn er ook blijvende zorgen. De krapte op de arbeidsmarkt en de hoge inflatie blijven groeibelemmerende factoren. Bovendien kampen accountantskantoren met uitdagingen zoals het tijdig innen van betalingen. Uit het onderzoek van Exact blijkt dat een derde van de facturen in de accountancysector te laat wordt betaald, terwijl bijna vier procent helemaal niet wordt voldaan. Dit kost 33 procent van de kantoren jaarlijks €20.000 of meer, wat hoger is dan het gemiddelde verlies in andere mkb-sectoren.
De accountancysector staat dus voor een paradoxale toekomst: enerzijds wordt de groei aangewakkerd door nieuwe verplichtingen en kansen, zoals de CSRD-richtlijn, maar anderzijds zijn er de dagelijkse uitdagingen van personeelstekorten en financiële druk. Om deze balans te vinden, zullen accountantskantoren moeten inzetten op technologie, efficiëntie en innovatieve manieren om hun bedrijfsvoering te optimaliseren. Zo kan de sector blijven groeien, zelfs in een uitdagende economische en arbeidsmarktcontext.
