Michel Klompmaker
Gisteren, op 11 september 2023, is vonnis gewezen in het Kort Geding dat door twee rechtstreeks gedupeerden en de belangenorganisatie uit Oostenrijk EFRI was aangespannen tegen De Nederlandsche Bank N.V, afgekort DNB. EFRI staat voor European Funds Recovery Initiative onder leiding van Elfriede Sixt (foto hierboven) en Elfriede behartigt de belangen van enkele honderden gedupeerde beleggers (volgens opgave van Elfriede Sixt zelf) van digitale handelsplatforms (websites), die tussen 2013 en 2021 onder leiding van Uwe Lenhoff en Gal Barak [*1] beleggers voor honderden miljoenen euro’s benadeeld werden. De betalingen aan de frauduleuze handelsplatforms verliepen via Payvision, een ‘payment service provider’. Sinds april 2020 is ING Bank enig aandeelhouder van Payvision, nadat het in 2018 al een meerderheidsbelang nam. Door het Openbaar Ministerie is Payvision als verdachte aangemerkt in een strafrechtelijk onderzoek naar anti-witwas en anti-terrorismeregels. Waar ging het kort geding over tegen DNB en hoe is het afgelopen?
Voor het goede begrip is het van belang even een artikel uit het FD aan te halen van 14 oktober 2022. Daarin staat onder andere dat DNB als toezichthouder een rapport heeft opgesteld over de rol van Payvision in de hierboven genoemde fraudezaak. Het FD heeft blijkbaar het rapport ingezien en daarin staat dat Payvision een ‘waslijst van wetsovertredingen’ heeft begaan, dat zij zeer laks is geweest in de klant- en witwascontroles en dat Payvision zelfs fraudesignalen moedwillig heeft genegeerd. Ook wordt in het artikel gesproken over ‘het onafhankelijke forensische onderzoeksbureau Kroll’ dat eerder dat jaar na onderzoek concludeerde ‘dat Payvision de naleving zo slecht op orde heeft dat nieuwe zaken doen onverantwoord is.’
EFRI heeft via haar In Nederland gevestigde advocaat op 3 juli 2023 aan DNB gevraagd om een kopie van de rapporten van DNB en Kroll, waarover in het FD wordt gesproken. DNB heeft daarop geantwoord geen informatie te kunnen verstrekken vanwege haar wettelijke geheimhoudingsplicht. Vandaar het door EFRI cum suis aangespannen Kort Geding, waarbij Mr. Jan Michiel Wagenaar optrad als advocaat van de eisende partij. Primair was de eis afgifte van het rapport, subsidiair inzage bij de rechtbank van het rapport en meer subsidiair de genoemde stukken aan de rechtbank te verstrekken in depot, waarbij de rechtbank proces-verbaal opmaakt van de inhoud en / of conclusies daarvan.
De rechtbank heeft het volgende in overweging genomen en haalt daarbij de Memorie van Toelichting aan bij artikel 1:89 Wft waar onder ander het volgende straat: De Europese financiële toezichtrichtlijnen kennen een strikt geheimhoudingsregime niet een stelsel van limitatief omschreven uitzonderingen op de geheimhouding. Dit gesloten stelsel is, evenals dat in de bestaande toezichtwetten het geval is, overgenomen in dit wetsvoorstel. In bepaalde limitatief opgesomde gevallen mag de toezichthouder vertrouwelijke informatie verstrekken aan bepaalde personen of instanties. Hierbij moet worden gedacht aan nationale en internationale informatie uitwisseling met andere toezichthoudende instanties, bepaalde personen betrokken bij het faillissement van een onderneming, en informatie uitwisseling met justitiële autoriteiten. Dit artikel regelt de geheimhoudingsplicht van de toezichthouders. Met deze bepaling is beoogd te waarborgen dat vertrouwelijke gegevens in de zin van deze wet binnen de muren van de toezichthouders blijven, behoudens de gevallen waarin verstrekking is toegestaan op grond van de Europese richtlijnen. Aan vertrouwelijke gegevens die in het kader van deze wet zijn vergaard, wordt dus geen externe bekendheid gegeven behoudens de uitzonderingen die in dit wetsvoorstel zijn geregeld. Ook het gebruik voor andere doelen dan voorzien in de Europese richtlijnen is niet toegestaan.
Volgens het vonnis is Payvision niet gefailleerd of op grond van een rechtelijke uitspraak geliquideerd, en valt deze dochter van ING nog altijd onder het toezichtbereik van DNB. Toch merkwaardig nu ING de stekker er heeft uitgetrokken en nergens op het internet toegang is tot een website van Payvision. Het vonnis is duidelijk, de geheimhoudingsplicht is er niet ten behoeve van de concurrentiepositie van de individuele onder toezicht staande onderneming, maar ten behoeve van het systeem als geheel dat baat heeft bij een onbelemmerde informatieverstrekking aan de toezichthouder. DNB mag daar, buiten de wettelijke uitzonderingsgronden, niet van afwijken.
Volgens de advocaat van EFRI cum suis is de rechtbank volledig voorbijgegaan aan de ingebrachte argumenten inzake transparantie en consumentenbescherming op grond van Europese en Nederlandse wetgeving. Er is inmiddels sinds enkele weken een bodemprocedure opgestart tegen Payvision en ING Bank en wat er nu eigenlijk gebeurd is, is dat de Kort Geding rechter de eisers feitelijk doorverwijst om het verzoek op te nemen in de genoemde bodemprocedure tegen Payvision en ING Bank.
Wordt vervolgd dus.
[*1] Barak is in Oostenrijk veroordeeld voor grootschalige fraude en witwassen. Lenhoff is voordat het tot een veroordeling is gekomen dood aangetroffen in zijn cel in Duitsland.
