De afspraken over de versterking van de kapitaalspositie van banken moeten zo tijdig en volledig mogelijk in Europa worden geïmplementeerd. De Europese Commissie, de Europese Raad en het Europese Parlement moeten in de finale onderhandelingsronde rond Basel 3 in elk geval geen verdere afwijkingen introduceren. Dit om te voorkomen dat de positieve effecten van het Basel 3 akkoord op de weerbaarheid van de Europese bankensector verder verwateren, aldus De Nederlandsche Bank (DNB). Zoals bekend zijn er in de periode rond 2009 mondiale afspraken gemaakt over de kapitaaleisen voor banken, het zogenoemde Basel 3 akkoord. Eind 2017 heeft het Basel Comité, een internationaal comité voor toezichthouders op banken, besloten tot verdere hervormingen van de kapitaaleisen van banken.
Er zijn inmiddels de gestandaardiseerde benaderingen risico gevoeliger gemaakt voor de berekening van kapitaalvereisten voor kredietrisico, marktrisico en operationeel risico. Er wordt een vloer gelegd in de kapitaalvereisten die resulteren uit de interne modellen van banken. Dit alles zorgt ervoor dat banken voldoende kapitaal aanhouden voor de relevante risico’s waaraan zij blootstaan. Mondiaal is afgesproken dat het Basel 3 akkoord per januari 2023 zou moeten zijn geïmplementeerd. De invoering hiervan is echter vertraagd, vanwege onvoldoende voortgang in het wetgevingsproces (zowel in de EU als in veel andere jurisdicties).
Om deze afspraken in de EU in te voeren, moeten de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europese Parlement, samen een compromis sluiten over de wetgeving. De Europese Commissie en de Europese Raad hebben in respectievelijk 2021 en 2022 hun wetsvoorstellen gepubliceerd. Op 9 februari jongstleden heeft het Europees Parlement haar wetsvoorstel gepubliceerd. Nu zullen de drie Europese instellingen in overleg treden om tot één finale wettekst te komen.
Implementatie van het Basel 3 akkoord
De implementatie versterkt de bankensector. Het hervormingspakket versterkt kapitaalbuffers en het risicobeheer en maakt banken beter bestand tegen een toekomstige crisis. Het verstevigt het bankensysteem, zodat het beter economische schokken kan opvangen. Implementatie signaleert dat banken voldoen aan wereldwijde minimumnormen. De onverkorte invoering van het Basel 3 akkoord versterkt de reputatie en concurrentievermogen van Europese banken. Afwijkingen van het akkoord kunnen nadelige effecten hebben voor de reputatie van Europese banken en hierdoor ook hun financieringskosten.
Afwijken van Basel 3 tast weerbaarheid Europese bankensector aan
De wetsvoorstellen van de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement implementeren het Basel 3 akkoord op veel punten. Tegelijkertijd bevatten deze voorstellen ook belangrijke afwijkingen van het mondiale akkoord. Eén van de grootste afwijkingen is dat de kapitaalvloer voor interne modellen pas na een lange transitieperiode van toepassing wordt op belangrijke kredietportefeuilles van banken, zoals een deel van de hypotheken en bedrijfskredieten. Hierdoor zullen banken de risico’s van deze portefeuilles mogelijk lange tijd onvoldoende afdekken met kapitaal. Daarnaast worden in de kapitaalvereisten voor marktrisico en kredietrisico afwijkingen voorgesteld die tezamen een belangrijke verzwakking ten opzichte van het Basel 3 akkoord behelzen. Afwijkingen van het Basel 3 akkoord hebben consequenties voor de weerbaarheid van de Europese bankensector, maar ook voor de geloofwaardigheid en robuustheid van het regelgevend kader en de bankensector in de EU, zoals de ECB en Europese Bankenautoriteit (EBA) recent hebben aangegeven. Het is daarom belangrijk de afwijkingen van het Basel akkoord te beperken, wat ook vergt dat de drie Europese instellingen in de volgende onderhandelingsronde geen verdere afwijkingen introduceren.
